Những vụ việc đau lòng
Du lịch mạo hiểm được hiểu theo hai hình thức: Một là du lịch có tính chất mạo hiểm (soft adventures) gồm các hoạt động như đi bộ, leo núi (trekking), dã ngoại, đi xe đạp, mô tô địa hình trên núi hiểm trở...; hai là du lịch mạo hiểm (hard adventures) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, rủi ro cao và có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng như thám hiểm hang động, lặn, lướt sóng, đu dây mạo hiểm, nhảy dù...
Việc tìm kiếm một công ty chuyên về tổ chúc tour du lịch mạo hiểm, khám phá mạo hiểm là rất khó, nếu có, chi phí tour cũng khá cao. Chính vì điều này, nhiều người lựa chọn lên mạng tìm kiếm các tour du lịch mạo hiểm tự phát do một nhóm người hay một cá nhân đứng ra tổ chức. Chỉ cần lên mạng gõ từ khóa “phượt” hoặc “trekking”, sẽ cho ra nhiều thông tin những nhóm hoặc cá nhân tổ chức tour mạo hiểm.
Ngày 11/3/2023, Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Công an tỉnh Đắk Lắk) đã tìm kiếm một thi thể tại suối Xanh, trong Tiểu khu 1209 của Vườn quốc gia Chư Yang Sin (thuộc xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông). Nạn nhân tử vong trong quá trình đi du lịch mạo hiểm cùng nhóm bạn.
Nạn nhân là anh N.T.Q, sinh năm 1996, tỉnh Thanh Hóa, làm việc tại TP Hồ Chí Minh, cùng một nhóm 7 người, từ TP Hồ Chí Minh đến Đắk Lắk du lịch, tự tổ chức leo núi dã ngoại tại Vườn quốc gia Chư Yang Sin. Đến khoảng 9 giờ cùng ngày, anh Q xuống rửa tay bên cạnh bờ suối và không may bị trượt chân rơi xuống dòng nước. Do không biết bơi, cùng với dòng nước chảy xiết, anh Q đã bị kéo ra xa bờ. Mọi người đã cố gắng cứu anh nhưng không thành công.
Hay sự việc diễn ra ngày 24/10/2023, nhân viên lái xe của Khu du lịch làng Cù Lần (Lâm Đồng) chở khách du lịch trải nghiệm dọc suối, bất ngờ bị lũ quét cuốn trôi. Thời điểm đó, xe có 5 người, gồm 4 du khách Hàn Quốc (2 nam, 2 nữ) và lái xe người Việt Nam. Khi xảy ra tai nạn, lái xe và một nam du khách thoát ra ngoài, bị thương. Tuy nhiên, nam du khách đã tử vong trên đường đi cấp cứu. Lái xe người Việt Nam bị thương nhẹ. 3 du khách còn lại bị lũ cuốn trôi và tử vong.
Mới đây, ngày 24/3/2024, một vận động viên tử vong khi tham gia giải dù lượn tại tỉnh Kon Tum. Sau vụ việc, nhiều du khách lo lắng về tính an toàn của bộ môn này. Làm gì để đi du lịch hay thể thao mạo hiểm giảm thiểu được rủi ro? Là câu hỏi không chỉ dành cho các cơ quan quản lý, mà còn là khuyến cáo cho những người yêu thích các loại hình du lịch mạo hiểm.
Cần quản lý chặt các hoạt động du lịch tự phát
Ông Lê Lưu Dũng, Giám đốc Jungle Boss, đơn vị chuyên tổ chức các tour mạo hiểm, nhận định, một trong những yêu cầu bắt buộc khi dẫn tour mạo hiểm, là người dẫn đoàn phải có thẻ hướng dẫn viên, đang làm việc cho một đơn vị được phép hoạt động du lịch.
Cũng theo ông Dũng, tour trekking là sản phẩm đặc thù nên người hướng dẫn bắt buộc phải học qua những lớp kỹ năng về sơ cứu, cứu hộ và kinh nghiệm xử lý tình huống trong trường hợp khách không may gặp tai nạn. Các lớp kỹ năng này đều phải được học một cách bài bản, chứ không chỉ đơn thuần dựa vào kinh nghiệm đi rừng.
"Đi trekking cũng cần có kỹ năng vượt thác. Trong trường hợp có những cung đường, hành trình buộc phải vượt suối, thì hướng dẫn viên cũng phải biết cách vượt qua như thế nào. Ví dụ như bước đi chếch bao nhiêu độ so với dòng nước đang chảy để bảo đảm an toàn", ông Dũng cho biết thêm.
Loại hình du lịch mạo hiểm tự phát, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm và nguy cơ tai nạn cho người tham gia. Lực lượng chức năng cảnh báo người dân cần cẩn trọng và lựa chọn các tuyến du lịch mạo hiểm được cấp phép khai thác nhằm đảm bảo các điều kiện an toàn.
Theo Nghị định 168/2017/NĐ-CP quy định về sản phẩm du lịch có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của khách du lịch bao gồm một số hoạt động như bay dù lượn, khinh khí cầu, nhảy dù, đu dây mạo hiểm hành trình trên cao, chèo thuyền vượt ghềnh thác, thám hiểm hang động...
Khi kinh doanh các sản phẩm du lịch có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của khách, doanh nghiệp cần cảnh báo, chỉ dẫn về điều kiện khí hậu, thời tiết, sức khỏe và các yếu tố liên quan, cần chủ động phương án cứu hộ, cứu nạn, bố trí lực lượng cứu hộ khách du lịch.