Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Diễm và “Những đứa trẻ trong sương”

Hồng Phúc - 08:04, 29/10/2022

Tháng 11 năm 2021, Hà Lệ Diễm (SN 1992) - cô gái người Tày đến từ Bắc Kạn bất ngờ được vinh danh Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan Phim tài liệu Quốc tế Amsterdam (Hà Lan). Chỉ mặc một chiếc áo khoác bình dân, cô gái nhỏ bé khiến mọi người trong hội trường phải ngưỡng mộ bởi hành trình lặng lẽ, âm thầm làm bộ phim “Những đứa trẻ trong sương” suốt 4 năm.

Hà Lệ Diễm với trang phục dân tộc Tày trong một lần tác nghiệp. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Hà Lệ Diễm với trang phục dân tộc Tày trong một lần tác nghiệp. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Làm phim tài liệu chỉ vỏn vẹn 2 triệu đồng

Xưa nay, nói đến đạo diễn, người làm phim, hình ảnh công chúng thường thấy là những chàng trai cao to với những đạo cụ quay phim hoành tráng, cùng với êkip vài ba người. Thế nhưng, cô gái Tày nhỏ nhắn này lại chọn một con đường chông gai: trở thành nhà làm phim tài liệu độc lập. Có phim, Diễm “cân” tất từ a đến z: quay, dựng phim, xử lý âm thanh, ánh sáng,…

“Mình là người yêu thích cảm giác tự do và thích tự tìm tòi, mày mò học hỏi mọi thứ. Hơn 10 năm bước vào con đường này, mình nghiệm ra rằng, chỉ cần bình tĩnh, điều chỉnh được hơi thở thì các khung hình sẽ được quay vào ống kính chuẩn chỉnh, không bị rung. Quan trọng là câu chuyện, là cảm xúc. Vất vả đến mấy, chỉ cần đủ đam mê thì khó khăn sẽ là những chuyện nhỏ”, Diễm chia sẻ.

Tốt nghiệp khoa Báo chí - Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), Diễm đã từng làm báo. Nhưng có lẽ môi trường báo chí chưa thỏa được tâm hồn nhạy cảm và trái tim luôn muốn thu hết những thanh âm của đời sống nên cô gái Tày đã rẽ sang hướng làm phim tài liệu - một dòng phim vốn rất kén người xem.

Sự nghiệp 10 năm làm phim của Diễm mới chỉ có 3 tác phẩm. Trừ “Giường xinh” là bài tốt nghiệp khóa học làm phim tài liệu Varan Vietnam năm 2016, 2 tác phẩm còn lại đều đạt giải. “Con đi trường học”- phim đầu tay Diễm tự làm một mình khi còn là sinh viên đại học - đạt giải Cánh diều Bạc năm 2013 (năm đó Cánh diều không có giải Vàng).

“Con đi trường học” là phim kể về một phụ nữ người Dao đơn thân bị HIV, một mình nuôi con ở Bắc Kạn. Cả niềm tin yêu và hy vọng sống chị dồn vào đứa con trai duy nhất. Để có những thước phim chân thật nhất, cô sinh viên Hà Lệ Diễm khi ấy cứ rảnh là bắt xe khách từ Hà Nội về Bắc Kạn, trèo đèo lội suối tới căn nhà cheo leo giữa rừng núi, ăn ngủ cùng nhân vật. “Có khi chỉ ăn măng xào, nộm ớt nghe nhân vật kể chuyện đời mình, tôi cảm thấy mình thực sự được sống nhiều hơn”, Diễm kể.

Ít người biết rằng, dù được giải Cánh diều Bạc nhưng với bộ phim “Con đi trường học”, số tiền mà Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển tài năng điện ảnh (TPD) hỗ trợ cho đạo diễn làm phim độc lập chỉ vỏn vẹn 2 triệu đồng. Để hoàn thành bộ phim, Diễm đã sử dụng máy ảnh canon 550D của mình để quay thay vì thuê máy quay. “Một đứa giày bê bết đất, lỉnh kỉnh chân máy, máy quay, lăn lộn ở bất cứ góc khuất, xó xỉnh nào của cuộc sống để làm phim...”, Diễm tự nhận mình như thế.

Từ kẻ lang bạt khắp nơi, cơm đường cháo chợ để làm phim, bằng nỗ lực âm thầm và lòng đam mê, cống hiến với nghề, Hà Lệ Diễm đã được đặt chân đến những đất nước xa xôi cô từng mơ ước như: Hàn Quốc, Hồng Kông, Canada, Hà Lan, Ấn Độ… để tham gia những khóa học và dự án phim quốc tế.

Phim chính là cuộc sống

Diễm theo đuổi dòng phim tài liệu trực tiếp, ưu tiên sự thật, tối giản lời bình, hầu như không có bàn tay can thiệp của đạo diễn. Cuộc sống, tính cách, hoàn cảnh của nhân vật được đạo diễn kể bằng những thước phim hoàn toàn trung thực. Nữ đạo diễn thường làm phim về đề tài phụ nữ, trẻ em vùng cao. “Tôi yêu không khí, con người của những vùng đất núi đồi trập trùng, sương giăng mây phủ. Nó khiến tôi có cảm giác tự do, phiêu lưu và được là chính mình chứ không phải một cô gái mắc kẹt trong những chiếc hộp bê tông ở thành phố”, Diễm tâm sự.

“Những đứa trẻ trong sương” là phim dài gần 100 phút kể về cô bé người dân tộc Mông tên Di, 12 tuổi, sống trong bản cách trung tâm Sa Pa khoảng 12 cây số. Nhiều cô bé xinh xắn, hồn nhiên như cây cỏ như Di phải đối diện với tục kéo vợ - điều có thể làm thay đổi tương lai của các em theo hướng ít tích cực.

Bộ phim có sự hỗ trợ sản xuất, dựng phim của vợ chồng đạo diễn Trần Phương Thảo và Swann Dubus, hậu kỳ bởi Purin Pictures và White Light Studio (Thái Lan) đã giúp Diễm giành giải thưởng tuyệt đối cho vai trò đạo diễn tại Liên hoan Phim tài liệu Quốc tế Amsterdam năm 2021. Đây là liên hoan phim tài liệu có quy mô lớn nhất hiện nay, thu hút các nhà làm phim tài liệu từ khắp thế giới.

3 năm rưỡi quay phim, dựng mất 6 tháng, nguyên việc dịch nháp phim từ tiếng Mông sang tiếng phổ thông đã mất 3 tháng. Diễm đã cùng Di trải qua tuổi thơ tươi đẹp từ khi em là đứa trẻ tới khi trở thành thiếu nữ. Đạo diễn trẻ luôn trăn trở rất nhiều về số phận những đứa trẻ vùng cao như Di. Giữa giá trị truyền thống cần gìn giữ với một bên là sự xâm lấn của giá trị hiện đại, ngày sau cuộc đời những phụ nữ ấy sẽ thế nào?

Diễm miệt mài hằng năm trời với nhân vật, chứng kiến họ lớn lên, thay đổi. Rõ ràng, trên thực tế, tảo hôn, buôn bán phụ nữ và trẻ em tại vùng DTTS, miền núi là những vấn đề rất nóng được cả xã hội quan tâm. Nhưng không lên án, phê phán, phim của Diễm trong trẻo, nhẹ nhàng nhưng đầy ám ảnh.

“Tôi không phán xét ai hay điều gì tốt xấu. Tôi làm phim là để ghi lại những điều chân thật nhất từ đời sống của nhân vật, bởi suy cho cùng, chúng ta cũng là những người từ ngoài nhìn vào chứ không thực hành văn hóa của họ. Bất kỳ văn hóa nào không còn phù hợp nữa thì cộng đồng ấy sẽ loại bỏ thôi. Có điều, qua phim của mình, tôi mong muốn nói với những đứa trẻ vùng cao được tiếp cận với nhiều cơ hội học tập hơn. Bởi vì bầu trời ngoài kia rất rộng lớn”.

Cuộc đời họ có thể khác hơn không? Đó là tiếng nói đầy trách nhiệm và nhân văn của một người làm phim. Phim của Diễm như là hơi thở của đời sống, những phận người cũng tự nhiên đi vào phim khiến đạo diễn nhiều lúc quên mất phải bật máy quay. Những khung trời trong trẻo, những tiếng cười và cả những giá trị đè nặng lên mỗi phận người, tất cả đã hòa quyện nhuần nhuyễn trong những thước phim tài liệu khiến công chúng vừa xúc động vừa day dứt.

Trò chuyện với đạo diễn trẻ này, tôi cảm nhận được rõ rệt con người khiêm nhường và chân thật của cô. Diễm kể về khó khăn, vất vả trên những chặng đường làm phim một cách nhẹ tênh. Cô bảo, nghề nào cũng khó khăn, gian nan cả, quan trọng là mình thu xếp cuộc đời mình cho gọn gàng để có thể sống hạnh phúc với niềm đam mê của mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.