Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thể thao - Giải trí

Cải lương kể huyền tích dân gian về sự ra đời của vua Lý Công Uẩn

PV - 14:57, 01/11/2022

Nhà hát Cải lương Việt Nam vừa ra mắt vở “Huyền thoại gò Rồng Ấp”, kể huyền tích dân gian về sự ra đời của vua Lý Công Uẩn - vị hoàng đế mở ra vương triều Lý, một trong những triều đại phong kiến phát triển rực rỡ bậc nhất trong lịch sử dựng nước, giữ nước của dân tộc ta. Vở diễn sẽ tham dự Liên hoan Sân khấu Cải lương toàn quốc diễn ra từ ngày 5-22/11 tại Long An.

Cảnh trong vở Huyền thoại gò Rồng Ấp. Ảnh: LQT
Cảnh trong vở Huyền thoại gò Rồng Ấp. Ảnh: LQT

Huyền thoại về sự ra đời của nhà vua

Kịch bản “Huyền thoại gò Rồng Ấp” do Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ viết, tác giả Hoàng Song Việt chuyển thể cải lương, Nghệ sỹ Nhân dân Triệu Trung Kiên dàn dựng, các nghệ sỹ Đoàn Cải lương thể nghiệm của Nhà hát Cải lương Việt Nam thể hiện.

“Huyền thoại gò Rồng Ấp” kể về một người con gái ở xóm Long Châu, thuộc hương Diên Uẩn, châu Cổ Pháp (nay là Từ Sơn, Bắc Ninh) tên là Phạm Thị Ngà, vốn là người giúp việc ở chùa Tiêu - nơi sư Vạn Hạnh trụ trì. Thị Ngà mồ côi cha mẹ, được anh em sư Vạn Hạnh và Khánh Văn thương tình đem phần mộ hai ông bà táng ở gò Rồng Ấp, nơi tương truyền có huyệt đất thiêng.

Trong một lần tham gia lễ hội Nõ - Nường, một lễ hội dân gian đậm tính phồn thực của người Việt cổ, Thị Ngà đã mang thai. Cùng thời gian đó, sư phụ của Vạn Hạnh đã viết một bài kệ tiên tri ngụ ý rằng: Vào tháng 10 năm Kỷ Dậu, tức là 36 năm sau, một triều đại lẫy lừng sẽ hiển hiện, xây dựng quốc thống vững bền, đó là triều Lý. Gò Rồng Ấp chính là nơi phát mệnh đế vương, hiện có mộ phần gia tiên họ Phạm. Con cháu nhà ấy ắt sẽ dựng được nghiệp lớn... Điềm báo ấy ứng với việc mộ táng cha mẹ Thị Ngà đang được chôn cất ở gò Rồng Ấp và bào thai đang lớn dần trong cơ thể Thị Ngà khi đó.

Thời điểm đó, ở hương Diên Uẩn có một phú hộ tên là Hồng Kỳ vô tình biết lời tiên tri, bởi lòng tham vô độ, phú hộ đã bốc mộ phần cha mình đem táng ở gò Rồng Ấp với hy vọng con cháu sau này sẽ làm nên nghiệp đế. Hắn biết Thị Ngà đang mang thai thiên tử nên liên tiếp bày mưu hãm hại, nhưng Thị Ngà đều may mắn vượt qua các kiếp nạn, sinh con trước cổng chùa Cổ Pháp rồi qua đời. Đứa bé được sư Khánh Văn, trụ trì chùa Cổ Pháp mang về nuôi nấng. Đó chính là Lý Công Uẩn, sau này trở thành vua Lý Thái Tổ - người khai quốc triều Lý, tạo dựng kinh đô Thăng Long nghìn năm rạng rỡ.

“Huyền thoại gò Rồng Ấp” là một tác phẩm nghệ thuật có tính giải trí cao mà vẫn đậm chất trữ tình và đầy tính triết lý, với thông điệp về cõi đất, khoảng trời nước Nam - nơi địa linh nhân kiệt, hội tụ tinh anh để hun đúc, sản sinh ra những con người làm rạng danh cho đất nước. Đồng thời khẳng định cái ác, cái xấu xa phải lùi bước trước cái thiện, lòng nhân ái và tình yêu thương vô bờ của con người… Vở diễn như một bức tranh mô phỏng xã hội Việt Nam thời kỳ đầu xuất hiện các triều đại phong kiến tập quyền độc lập, giúp người xem hiểu rõ hơn về nền văn minh châu thổ sông Hồng với những phong tục tập quán đặc sắc của người Việt khi đó cùng sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo.

Phương pháp sân khấu hiện thực và biểu hiện, cùng thủ pháp ước lệ không gian, thời gian của sân khấu tự sự phương Đông được kết hợp trong vở diễn một cách hài hòa, ê kíp dàn dựng đã tạo nên một vở diễn đậm chất huyền thoại cổ tích. Cùng với các thủ pháp dàn dựng trên sân khấu, âm nhạc của Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Anh Tú và thiết kế mỹ thuật của họa sỹ, Nghệ sỹ Ưu tú Doãn Bằng với những tìm tòi, sáng tạo mang tính thể nghiệm cũng đã đóng góp không nhỏ vào sự thành công của tác phẩm. Vở diễn thực sự cuốn hút người xem từ đầu đến cuối bởi cách kể chuyện, dàn dựng và diễn xuất của nghệ sỹ…

Vở diễn kể huyền tích về sự ra đời của vua Lý Thái Tổ. Ảnh: LQT
Vở diễn kể huyền tích về sự ra đời của vua Lý Thái Tổ. Ảnh: LQT

Đậm bản sắc văn hóa dân tộc

Chia sẻ về lý do thực hiện vở diễn, Nghệ sỹ Nhân dân Triệu Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam cho biết, sự ra đời của nhân vật Lý Công Uẩn rất ly kỳ, nhuốm màu huyền thoại và gắn với nhiều huyền tích dân gian. Với mong muốn có những lý giải thêm cho câu chuyện ly kỳ này, ông đã rất tâm huyết và cùng ê kíp dàn dựng vở diễn để tiếp tục tìm hiểu một cách thấu đáo hơn về vị vua có xuất thân khá đặc biệt nhưng đã làm nên một triều đại với nhiều dấu ấn trong lịch sử.

Nghệ sỹ Ưu tú Lê Chức, nguyên Phó Chủ tịch Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam, thành viên Hội đồng nghệ thuật của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, chia sẻ: Câu chuyện về vua Lý Thái Tổ mang đậm tính huyền thoại và vở diễn này đã mang đến cho chúng ta những kiến giải về sự xuất hiện của vương triều nhà Lý. Nếu học sinh đi xem vở này sẽ phần nào hiểu thêm về lịch sử và thêm lý giải về huyền thoại. Vở diễn góp phần thay đổi nhận thức, tư tưởng và khơi gợi thêm lòng tự hào dân tộc trong mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ...

Nghệ sỹ Nhân dân Vương Hà cho biết, bà thực sự cảm phục ê kíp sáng tạo nên tác phẩm này, đồng thời cũng rất hài lòng với dàn diễn viên. Các nghệ sỹ dù còn trẻ nhưng đã diễn rất chuyên nghiệp. Những vai chính như đào thương của Minh Nguyệt (vai Phạm Thị Ngà), kép của Nghệ sỹ Ưu tú Trần Quang Khải (vai thiền sư Vạn Hạnh) đều hát và diễn rất tốt. Nghệ sỹ Nhân dân Vương Hà cũng rất bất ngờ bởi những gương mặt diễn viên lâu nay vắng bóng hoặc mới xuất hiện trên sân khấu cũng đã tạo ấn tượng rất tốt cho khán giả như Ngọc Linh vai Thị Nhài, con gái phú hộ; Thiên Kiều vai bà phú hộ, Xuân Thông vai phú hộ...

Kịch bản “Huyền thoại gò Rồng Ấp” đã từng được chính đạo diễn, Nghệ sỹ Nhân dân Triệu Trung Kiên dàn dựng trên sân khấu kịch nói cho Sân khấu Lệ Ngọc và đã để lại ấn tượng đặc biệt trong lòng công chúng. Lần này, vở diễn được dàn dựng trên sân khấu cải lương đã đem đến những cảm xúc và ấn tượng mới mẻ cho khán giả. Có thể thấy ở bản dựng cho sân khấu cải lương, ê kíp dàn dựng đã khéo léo lồng ghép, kết hợp giữa những giá trị của sân khấu truyền thống với giá trị của nghệ thuật đương đại, đã khai thác triệt để khía cạnh biểu diễn tâm lý nhân vật, làm nổi bật tinh thần của vở diễn.

Tác giả kịch bản “Huyền thoại gò Rồng ấp” – Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương cho biết, ông rất hài lòng với cả hai bản diễn kịch nói và cải lương do đạo diễn, Nghệ sỹ Nhân dân Triệu Trung Kiên dàn dựng. Một vở kịch văn học được hóa thân trong 2 loại hình nghệ thuật, trong đó, sân khấu kịch nói với nhiều yếu tố hiện đại và sân khấu cải lương mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, nhưng cả hai loại hình này đều làm nổi bật được nội dung vở diễn và ý đồ của tác giả cùng những thông điệp tư tưởng, yếu tố văn hóa, tín ngưỡng, tâm linh... lồng ghép trong đó. Đặc biệt, ở mỗi bản diễn đều có sức hấp dẫn riêng bởi đặc trưng ngôn ngữ nghệ thuật của từng loại hình. Việc đổi mới hình thức thể hiện đã tạo nên sự tươi mới cho từng tác phẩm cũng như góc nhìn đa chiều từ một kịch bản văn học.

Nghệ sỹ Nhân dân Triệu Trung Kiên cho biết, sau khi tham gia Liên hoan Sân khấu Cải lương toàn quốc tại Long An, diễn ra từ ngày 5-22/11, Nhà hát Cải lương Việt Nam sẽ mang "Huyền thoại gò Rồng Ấp" phục vụ các lễ hội đầu năm 2023.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Liverpool khẳng định sức mạnh tuyệt đối khi vô địch Ngoại hạng Anh sớm 4 vòng đấu

Liverpool khẳng định sức mạnh tuyệt đối khi vô địch Ngoại hạng Anh sớm 4 vòng đấu

Liverpool đã chính thức đăng quang ngôi vô địch Ngoại hạng Anh 2024/25 trước nhiều vòng đấu sau chiến thắng ấn tượng 5-1 trước Tottenham tại sân nhà Anfield. Đây cũng là lần thứ 20 trong lịch sử đội bóng vùng Merseyside giành chức vô địch quốc gia, qua đó trở thành đội bóng giàu thành tích bậc nhất xứ sở sương mù.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Xây dựng Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia xứng tầm truyền thống văn hóa – lịch sử và sự phát triển của đất nước

Thủ tướng: Xây dựng Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia xứng tầm truyền thống văn hóa – lịch sử và sự phát triển của đất nước

Sáng 19/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kiểm tra tiến độ xây dựng Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia tại huyện Đông Anh, TP. Hà Nội và có cuộc làm việc về chuẩn bị tổ chức tại đây Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh.
Lào Cai tiếp tục triển khai, quán triệt thực hiện nghiêm túc, đầy đủ nội dung Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị

Lào Cai tiếp tục triển khai, quán triệt thực hiện nghiêm túc, đầy đủ nội dung Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị

Trang địa phương - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Sáng 19/5, Tỉnh ủy Lào Cai đã tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị, về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025).
Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Xã hội - Huy Trường - Thanh Huyền - 3 giờ trước
Dưới cái nắng tháng 5, chúng tôi trở lại vùng chồng lấn địa giới hành chính (ĐGHC) xã Trà Vinh (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) và xã Đăk Nên (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum). Hàng chục năm nay, người dân nơi đây bị cái nghèo đu bám do việc chồng lấn địa giới hành chính chưa được giải quyết.
Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Media - Quỳnh Trâm - CTV - 3 giờ trước
Theo thống kê của thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn hiện có khoảng 60 trường hợp nuôi tôm tự phát, trái phép trên đất nông nghiệp, đất dự án. Dù chính quyền địa phương đã có những giải pháp xử lý vi phạm, thế nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng này, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn, hiện UBND thị xã Nghi Sơn đang triển khai các giải pháp để giải quyết dứt điểm, tình trạng này.
Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 3 giờ trước
Trong những năm qua, được sự quan tâm hỗ trợ về vật chất, động viên tinh thần, bồi dưỡng kiến thức của các địa phương, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS đã và đang phát huy mạnh mẽ vai trò trên nhiều lĩnh vực.
Bình Định: Lãnh đạo tỉnh dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành

Bình Định: Lãnh đạo tỉnh dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 3 giờ trước
Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), sáng 19/5, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định tổ chức Lễ dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Trình Quốc hội xem xét Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku

Trình Quốc hội xem xét Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku

Thời sự - Hoàng Quý - 3 giờ trước
Ngày 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV họp phiên toàn thể tại hội trường, để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku.
Trình Quốc hội xem xét điều chỉnh Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

Trình Quốc hội xem xét điều chỉnh Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

Thời sự - Hoàng Quý - 3 giờ trước
Ngày 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1.
Di sản văn hóa ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa

Di sản văn hóa ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 3 giờ trước
Những ngày cuối tháng 4, đầu tháng 5 dương lịch, các làng Chăm trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận rộn ràng tổ chức đón mừng năm mới Chăm lịch 2025. Riêng làng Chăm Bỉnh Nghĩa tổ chức đón mừng năm mới với chuỗi hoạt động nghi lễ độc đáo, mang đậm sắc thái tâm linh cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, gia đình hạnh phúc. Nghi lễ đầu năm của người Chăm làng Bỉnh Nghĩa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2021.
Khắc ghi lời Bác dạy, thanh niên các DTTS nỗ lực dựng xây tương lai

Khắc ghi lời Bác dạy, thanh niên các DTTS nỗ lực dựng xây tương lai

Sự kiện - Bình luận - Hồng Phúc - 8 giờ trước
Những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là kim chỉ nam, là nguồn cảm hứng bất tận cho thế hệ trẻ hôm nay, đặc biệt là thanh niên các dân tộc thiểu số (DTTS). Được sinh ra và lớn lên trong hòa bình, mang trong mình niềm tự hào dân tộc và lý tưởng cống hiến, nhiều bạn trẻ đã không ngừng học tập, rèn luyện để viết tiếp khát vọng mà Bác Hồ từng gửi gắm: "Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang... chính là nhờ công học tập của các cháu".
Thủ tướng phát lệnh khởi công cầu Tứ Liên (Hà Nội)

Thủ tướng phát lệnh khởi công cầu Tứ Liên (Hà Nội)

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Sáng 19/5, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ khởi công dự án đầu tư xây dựng cầu Tứ Liên và đường hai đầu cầu (từ nút giao với đường Nghi Tàm đến nút giao với đường Trường Sa) với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng.