Chỉ cần gõ cụm từ “hướng dẫn làm pháo nổ” trên các trang tìm kiếm thông tin sẽ cho ra hàng nghìn kết quả. Ngoài ra, các loại hoá chất để tạo thuốc pháo cũng chỉ cần vài trăm ngàn là mua được trên mạng. Đặc biệt, trên nhiều trang mạng còn có những video hướng dẫn làm pháo nổ một cách chi tiết với hàng triệu lượt xem, hàng trăm ngàn lượt thích, bình luận, cổ vũ và hỏi về cách làm pháo.
Hậu quả khôn lường
Mới đây vào khoảng 16 giờ 30 phút, ngày 14/11, người dân thuộc tổ 9, phường Quang Trung (Hà Giang) bất ngờ nghe một tiếng nổ lớn phát ra tại căn nhà 3 tầng của anh N.T.A, 27 tuổi, trú tại tổ 9, phường Quang Trung. Vụ nổ khiến kính ở các ô cửa của ngôi nhà 3 tầng bị vỡ vụn, văng ra khắp nơi. Ngôi nhà hàng xóm bên cạnh cũng bị ảnh hưởng. Tại ngôi nhà xảy ra vụ nổ, người dân phát hiện anh N.T.A bị thương nặng nằm bên vũng máu, quần áo trên người bị cháy xém. Xung quanh hiện trường còn vương vãi nhiều vật liệu để chế tạo pháo nổ. Người dân lập tức đưa anh N.T.A tới bệnh viện cấp cứu. Tuy nhiên, do vết thương quá nặng, tối cùng ngày, anh N.T.A đã tử vong tại bệnh viện. Qua điều tra nhanh, cơ quan chức năng xác định nguyên nhân xảy ra vụ nổ là do anh N.T.A mua thuốc pháo về nhà rồi tự chế.
Trước đó, chưa đầy 1 ngày, vào khoảng 19 giờ 30 phút, ngày 13/11, tại huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang cũng xảy ra vụ nổ lớn làm 1 người chết. Cụ thể, vào thời gian trên, người dân trong thôn Đồng Mận nghe thấy có rất nhiều tiếng nổ lớn phát ra từ căn nhà của gia đình anh Bế Văn C (sinh năm 1991) khiến mọi người hoảng sợ. Theo người dân địa phương thì vụ nổ khiến anh C tử vong tại chỗ, ngôi nhà của anh C bị thổi bay hoàn toàn, chỉ còn lại duy nhất bức tường cùng nhiều đồ đạc trong nhà bị hư hỏng, cháy sém. Sau vụ nổ, người dân ngửi thấy có mùi thuốc pháo nồng nặc, nên đã lập tức báo lên Công an huyện Lục Nam để tiến hành điều tra, làm rõ.
Còn tại tỉnh Gia Lai mới đây nhất vào đầu tháng 12/2024, tại làng Pan, xã Dun, H.Chư Sê, tỉnh Gia Lai, lợi dụng cha mẹ đi vắng, em T.T.N (học sinh lớp 8), rủ bạn bè đến nhà để chơi. Khi nhóm bạn ở phòng khách, em N đi vào phòng ngủ để chế tạo pháo. Một lúc sau, trong phòng phát ra tiếng nổ mạnh. Khi mọi người chạy vào thì thấy N nằm gần cửa ra vào, lập tức đưa đến bệnh viện nhưng không qua khỏi. Theo gia đình nạn nhân, em N mua chất nổ, thuốc pháo ở đâu gia đình không nắm được.
Trước đó, tại H.Đak Đoa, tỉnh Gia Lai, cũng xảy ra vụ nổ pháo tự chế khiến 2 học sinh bị thương tích nặng. Cụ thể, em N.A.V (học sinh lớp 10), cùng em trai là N.A.K và P.A.K ( học sinh lớp 6) rủ nhau chế tạo pháo bằng thuốc nổ đen.
Trong quá trình em V nhồi thuốc nổ đen vào các cuộn giấy và đốt thử thì xảy ra nổ. Vụ nổ làm em N.A.V bị thương rất nặng, nát bàn tay trái, lủng lỗ ở cổ, gối trái. Em P.A.K bị thương ở mặt. Tại hiện trường, cơ quan Công an thu giữ 1 mảnh vỏ lon sữa có bám dính chất bột màu nâu đen nghi là thuốc nổ đen không xác định được khối lượng, 1 cái kéo, nhiều cuộn giấy để nhồi pháo, 1 đoạn dây.
Qua làm việc với em N.A.K, được biết, trước đó N.A.V xem video hướng dẫn cách chế tạo pháo nổ bằng thuốc nổ đen trên YouTube, sau đó tìm kiếm và đặt mua các vật liệu trên mạng internet để chế pháo nổ.
Cách đây 5 ngày, bệnh viện Hữu Nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới (tỉnh Quảng Bình) cũng tiếp nhận 4 học sinh trong độ 13 - 14 tuổi cùng trú tại xã Trường Sơn (huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình) nhập viện cấp cứu trong tình trạng bỏng nặng, sưng phù toàn bộ vùng mặt và tay chân, đa chấn thương cơ thể, do các em tự tìm hiểu và chế tạo pháo nổ theo hướng dẫn trên mạng xã hội.
Người dân cần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật
Nhiều vụ tai nạn thương tâm từ pháo nổ tự chế đã xảy ra, nhưng dường như vẫn chưa đủ sức cảnh tỉnh với giới trẻ, nhất là đối với thanh niên ở vùng đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa - địa bàn còn nhiều khó khăn trong việc tiếp cận các phương tiện thông tin, tuyên truyền, nhận thức của một số người dân còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, trên mạng xã hội, tình trạng mua bán tiền chất chế tạo pháo cũng như những clip dạy chế tạo pháo vẫn diễn ra công khai và ý thức của người dân chưa được nâng cao thì những cái chết thương tâm do pháo gây ra vẫn còn tiềm ẩn.
Để hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng tai nạn thương tâm từ pháo nổ tự chế cũng như ngăn ngừa hậu quả xảy ra, thời gian qua, chính quyền các địa phương và lực lượng chức năng như Công an, Bộ đội Biên phòng đã và đang tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều biện pháp công tác, chú trọng làm tốt công tác phòng ngừa và đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật trong các tầng lớp nhân dân bằng các hình thức như thông qua các buổi họp dân, phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, cấp phát tờ rơi, treo pa nô, áp phích và tổ chức ký cam kết tới 100% nhân dân các thôn, bản, tổ dân phố, khu dân cư, nhất là số học sinh, thanh thiếu niên trên địa bàn về hiểm họa của hành vi chế tạo pháo nổ.
Đồng thời, tập trung đấu tranh quyết liệt, mạnh mẽ với tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về pháo nổ, kiên quyết không để xảy ra các vụ nổ do tự chế pháo ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng người dân. Các nhà trường cũng tăng cường quản lý học sinh, nắm tình hình trường hợp tự chế tạo pháo nổ, đang tàng trữ các loại hóa chất chế tạo pháo. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh, gia đình cần quan tâm giáo dục, quản lý để con em mình không tham gia mua bán, tàng trữ, vận chuyển và đốt pháo nổ trái phép để tránh những hậu quả đáng tiếc do pháo nổ gây ra.