Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo đảm an toàn vệ sinh lao động ở khu vực phi chính thức: Góc nhìn từ chính sách

SỸ HÀO - 10:09, 08/05/2019

Từ nhiều năm nay, dù Nhà nước đã có chính sách để siết chặt công tác bảo đảm an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) nhưng tình hình tai nạn lao động (TNLĐ) vẫn theo chiều hướng gia tăng, nhất là lao động ở khu vực phi chính thức (không có hợp đồng lao động-Pv). Điều này cho thấy, để chính sách ATVSLĐ đi vào cuộc sống vẫn còn nhiều vấn đề phải giải quyết.

 

Vụ TNLĐ xảy ra tại khu vực núi Lan Toong, Suối Bắc, xã Châu Hồng (Quỳ Hợp, Nghệ An) ngày 13/3/2019 làm 3 người chết đều là lao động tự do. Vụ TNLĐ xảy ra tại khu vực núi Lan Toong, Suối Bắc, xã Châu Hồng (Quỳ Hợp, Nghệ An) ngày 13/3/2019 làm 3 người chết đều là lao động tự do.

Nguy cơ rình rập

Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 là cái Tết buồn thảm nhất của gia đình anh Hà Văn Tuân, dân tộc Mường, ở huyện miền núi Tân Sơn (Phú Thọ). Là hộ nghèo ở xã Mỹ Thuận, để lo cho Tết được tươm tất, hai vợ chồng anh gửi con lại cho ông bà, xuống Hà Nội làm thuê. Chồng làm thợ xây, vợ làm phụ hồ tại một công trình nhà ở thuộc phường Định Công, quận Hoàng Mai.

Cuối chiều ngày 22/1/2019, khi đứng trên giàn giáo để xây trát tầng 3 thì anh Tuân bị rơi ngã xuống đất. Dù được đưa đến bệnh viện kịp thời nhưng anh đã tử vong do đốt sống cổ bị chấn thương nặng. Làm việc không có hợp đồng nên vợ anh chỉ được chủ nhà hỗ trợ một phần kinh phí để đưa chồng về quê an táng.

Anh Hà Văn Tuân là một trong rất nhiều lao động ở khu vực phi chính thức bị TNLĐ nhưng không được hưởng bất cứ chế độ gì. Tại cuộc họp báo giới thiệu Tháng hành động về ATVSLĐ năm 2019 (từ 01-31/5) được tổ chức ngày 11/4, ông Hà Tất Thắng, Cục trưởng Cục An toàn lao động (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) chia sẻ rằng, tình hình TNLĐ ở khu vực phi chính thức ngày càng diễn biến phức tạp. Dù Luật ATVSLĐ đã có quy định cơ quan chức năng và chính quyền các địa phương phải nghiêm túc báo cáo tình hình TNLĐ ở khu vực phi chính thức, nhưng kết quả thống kê vẫn chỉ mới là “bề nổi của tảng băng chìm”.

Dẫn chứng là, theo báo cáo của Cục An toàn lao động, năm 2018, cả nước xảy ra 7.997 vụ TNLĐ làm 8.229 người bị nạn; trong đó có 1.039 người chết; riêng lao động làm việc không có hợp đồng lao động có 417 người chết. Nhưng trên thực tế, số vụ TNLĐ có thể lớn hơn nhiều con số được công bố vì đa số doanh nghiệp, địa phương chưa chủ động báo cáo hoặc cố tình che giấu.

Đơn cử như tại TP. Hà Nội, theo Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Hồng Dân, trung bình mỗi năm, toàn Thành phố chỉ có 5-7% doanh nghiệp báo cáo về tình hình an toàn lao động. Nhưng con số 5-7% mà ông Dân nêu ra cũng chỉ nói đến những đơn vị sử dụng lao động có hợp đồng. Trên địa bàn Thành phố còn có hàng nghìn người sử dụng lao động nhưng không xác định quan hệ lao động chính thức; với không biết bao nhiêu lao động thời vụ, không ràng buộc bất cứ điều khoản nào, kể cả những cam kết về bảo đảm ATVSLĐ. Trong đó, hầu hết lao động không có hợp đồng đều là những người từ nông thôn, miền núi về để tìm việc làm. Như trường hợp anh Hà Văn Tuân ở Phú Thọ là một ví dụ.

“Lỗ hổng” từ chính sách

Phải khẳng định, ATVSLĐ là lĩnh vực có ý nghĩa và có tầm quan trọng trong công tác quản lý kinh tế-xã hội. Lĩnh vực này cũng đã được cụ thể hóa trong quy định pháp luật; đồng thời nhận được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước.

Tuy nhiên, chính sách đầu tư cho lĩnh vực ATVSLĐ vẫn có “lỗ hổng”. Các quy định bảo đảm ATVSLĐ chủ yếu “nhắm thẳng” vào các doanh nghiệp có tư cách pháp nhân, tức là có xác định được quan hệ lao động giữa người sử dụng và người lao động. Những ràng buộc trong hợp đồng lao động sẽ buộc người sử dụng lao động phải có trách nhiệm với người lao động, đồng thời tuân thủ quy định của pháp luật về bảo đảm ATVSLĐ.

Nhưng còn một khoảng trống rất mênh mông đang hiển hiện là những lao động làm việc không có hợp đồng lao động. Với những lao động ở khu vực này, cái bảo đảm cho họ là làm việc theo yêu cầu của người sử dụng lao động để được hưởng tiền công hằng ngày, hoặc hằng tháng. Ngoài tiền công, họ không được hưởng bất cứ chế độ gì khác. Nếu xảy ra TNLĐ thì có chăng, họ được hỗ trợ một phần chi phí, tùy theo “hảo tâm” của người sử dụng lao động.

Từ những hạn chế này, thiết nghĩ cần có chế tài quản lý chặt chẽ hơn. Trong đó, nhóm lao động không theo hợp đồng cần được tham gia, hưởng bảo hiểm TNLĐ theo hình thức tự nguyện… Đồng thời, nâng mức xử phạt các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATVSLĐ; xây dựng phần mềm quản lý doanh nghiệp, làm căn cứ cho các cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

Theo thống kê, năm 2018, thiệt hại về vật chất do TNLĐ như chi phí tiền thuốc, mai táng, tiền bồi thường cho gia đình người chết và những người bị thương... là 1.494 tỷ đồng; thiệt hại về tài sản là 5 tỷ đồng; tổng số ngày nghỉ do TNLĐ là 127.034 ngày.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Bác

Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Bác

Nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025), sáng 19/5, Đoàn đại biểu Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương, tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Đài Tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ (đường Bắc Sơn, Hà Nội).
Du lịch tâm linh về Ninh Thuận

Du lịch tâm linh về Ninh Thuận

Dân tộc - Tôn giáo - Thái Sơn Ngọc - 2 giờ trước
Ninh Thuận sở hữu tiềm năng du lịch đa dạng, đang được đầu tư khai thác hiệu quả, thu hút đông đảo du khách. Hệ thống chùa, thiền viện mang kiến trúc cổ xen hiện đại, hòa quyện thiên nhiên, mở ra triển vọng phát triển du lịch tâm linh. Nhân Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, quảng bá hình ảnh du lịch tâm linh Ninh Thuận.
“Báu vật sống” của làng Chăm Phú Nhuận

“Báu vật sống” của làng Chăm Phú Nhuận

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 4 giờ trước
Nghệ nhân Châu Thị Đông được cộng đồng dân cư làng Chăm Phú Nhuận (xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận) trân trọng gọi là “báu vật sống”. Bà vượt qua định kiến giới, nỗ lực tự học chữ Chăm, học ngâm diễn Ariya và trình diễn dân ca Chăm, trở thành người truyền cảm hứng trong hành trình gìn giữ di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc mình.
Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Sắc màu 54 - Minh Anh - 12 giờ trước
Về tham gia hoạt động tháng 5 “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam”, sáng 18/5, tại Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội, đồng bào dân tộc Cơ Tu huyện A Lưới, TP. Huế đã tổ chức tái hiện Lễ hội Tác Giảng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ (cúng thần núi, cúng thần rừng).
Linh Trường (Quảng Trị): Nơi toàn dân lập bàn thờ Bác Hồ

Linh Trường (Quảng Trị): Nơi toàn dân lập bàn thờ Bác Hồ

Vấn đề - Sự kiện - Đức Việt - 23:56, 18/05/2025
Với lòng tôn kính và biết ơn, suốt hàng chục năm qua, hàng trăm gia đình người đồng bào dân tộc Vân Kiều ở xã Linh Trường, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, đã lập bàn thờ Bác Hồ một cách trang trọng. Vào mỗi dịp Tết, lễ kỷ niệm của quê hương, đất nước, hay những sự kiện quan trọng trong gia đình, người dân nơi đây luôn chăm sóc, thắp hương trên bàn thờ Bác với tấm lòng thành kính.
Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Sức khỏe - Minh Nhật - 23:30, 18/05/2025
Việc tiến hành nghiên cứu khoa học, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và triển khai các mô hình kết hợp trong thực tiễn, xây dựng bộ tiêu chí chuẩn hóa năng lực bác sĩ y học cổ truyền là các bước quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế tại Việt Nam.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Sắc hoa thổ cẩm trên

Sắc hoa thổ cẩm trên "vùng đất khô" Cán Tỷ

Sắc màu 54 - Vũ Mừng - 18:46, 18/05/2025
Những năm qua, HTX Dệt lanh Cán Tỷ, xã Cán Tỷ, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang đã xây dựng và khẳng định thương hiệu trên thị trường bởi những sản phẩm độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mông.
Khởi công tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu

Khởi công tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu

Tin tức - Minh Nhật - 18:43, 18/05/2025
Ngày 18/5, tại phường Vân Sơn, thị xã Mộc Châu, UBND tỉnh Sơn La đã tổ chức Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đoạn tuyến thuộc địa bàn tỉnh Sơn La.
Đặc sắc Lễ hội Hoa sim biên giới 2025

Đặc sắc Lễ hội Hoa sim biên giới 2025

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 18:39, 18/05/2025
Trong 2 ngày (17 - 18/5), tại xã Hải Sơn, Tp. Móng Cái (Quảng Ninh) đã diễn ra Lễ hội “Hoa sim biên giới năm 2025”, với chủ đề “Sắc tím biên cương - Kết nối di sản”. Đây là năm thứ 4 sự kiện được tổ chức, thu hút đông đảo người dân, du khách trong và ngoài tỉnh tham gia, trải nghiệm.
Thú vị trải nghiệm “Giữ màu di sản”

Thú vị trải nghiệm “Giữ màu di sản”

Tin tức - Minh Anh - 18:37, 18/05/2025
Hưởng ứng Ngày Quốc tế Bảo tàng 18/5, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức hoạt động trải nghiệm “Giữ màu di sản”, nơi người tham gia có cơ hội tìm hiểu một kỹ thuật tạo hoa văn trên vải của phụ nữ dân tộc Mông ở Mù Cang Chải, Yên Bái, mang đến cơ hội khám phá và kết nối sâu sắc với di sản văn hóa địa phương.
Sau chùa Tam Chúc, dự kiến Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (Bắc Giang) trong 2 ngày

Sau chùa Tam Chúc, dự kiến Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (Bắc Giang) trong 2 ngày

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Tào Đạt - 18:33, 18/05/2025
Theo thông tin từ Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, sau chùa Tam Chúc (Hà Nam), dự kiến Xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni - Bảo vật quốc gia của Ấn Độ, sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (huyện Tân Yên, Bắc Giang) trong 2 ngày (20, 21/5).