Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Xuân này, về làng tỷ phú ngựa bạch

Tuệ Đăng - 14:00, 10/02/2021

Một ngày đầu Xuân, cơn mưa phùn mải miết trải khắp các cánh đồng. Lộc Xuân đang cựa mình đón những hạt mưa Xuân đầu tiên. Chúng tôi tìm về làng Phẩm, xã Dương Thành, huyện Phú Bình (Thái Nguyên). Đây chính là làng nghề ngựa bạch nổi tiếng của cả vùng Trung du miền núi phía Bắc.

Bà Nguyễn Thị Nguyên chăm sóc đàn ngựa bạch.
Bà Nguyễn Thị Nguyên chăm sóc đàn ngựa bạch.

Như chăm “con mọn”…

Theo chân anh Dương Văn Toàn, Phó Bí thư Đoàn Thanh niên xã Dương Thành, chúng tôi tìm đến trại ngựa Nguyên Trường, một trong những trại ngựa tư nhân lớn nhất làng Phẩm, cũng là lớn nhất vùng Trung du miền núi phía Bắc. Bà chủ Nguyễn Thị Nguyên không ngần ngại chọn con ngựa bạch to nhất, đẹp nhất trong chuồng dắt ra để chúng tôi chụp ảnh. Thế nhưng, chú ngựa “bất kham” ấy khi gặp lại thảo nguyên đã hí lên một tiếng, bứt dây cương rồi tung vó chạy khắp cánh đồng. Ái ngại với chủ nhà, chúng tôi lo lắng hỏi liệu có bắt lại được chú ngựa này không?

Bà chủ cười bảo “ngựa quen đường cũ thôi, đến tối chúng sẽ tự về”.

Khi chúng tôi đang trò chuyện, thì ông chủ đồng thời là Phó Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Chăn nuôi ngựa bạch làng Phẩm Dương Văn Trường cũng đi làm về. Biết được việc để xổng ngựa, ông Trường ôn tồn bảo, chăm ngựa là vậy đó, việc ngựa bứt dây cương chỉ là chuyện cơm bữa.

Ông Trường bảo, khó nhất của nghề này chính là chọn được giống ngựa tốt. Không phải con ngựa màu trắng nào cũng là ngựa bạch. Nếu con ngựa có lông màu trắng nhưng da, môi và móng vẫn màu đen thì đó chỉ là ngựa kim, giá trị không cao. Còn ngựa bạch thì ngoài màu lông trắng, da, môi, mắt chân đều phải màu hồng. Con ngươi của mắt ngựa bạch bao giờ cũng tròn vào buổi sáng sớm và buổi tối nhưng cả ngày thì lại méo xệch. Giữa trưa hoặc ban đêm, mắt ngựa bạch đỏ rực như mặt trời.

Ông Trường nhấn mạnh thêm, nếu chọn ngựa bạch nái thì nên chọn con có mông to, tam sơn thấp, cổ cò. Nên chọn kỹ khoang khoáy để tránh ngựa phản chủ, chết yểu, nghẹn nước. Bạch mã có mấy loài như bạch đồng, bạch sáng và bạch kim. Bạch kim là quý nhất, khi tắm xong, lông ngựa lóng lánh như ánh kim.

Lý thuyết là vậy, nhưng để mua được một con bạch mã ưng ý thì lái ngựa phải rong ruổi khắp các vùng non cao núi thẳm. Ông Trường cho biết, bản thân ông cũng đã từng lang thang khắp các chợ ngựa ở Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai rồi sang tận Trung Quốc, Mông Cổ… để tìm và gom ngựa.

Chọn ngựa đã khó, chăm ngựa bạch cũng thật lắm công phu không khác gì chăm con mọn. Hằng ngày, phải chăm cho ngựa ăn rồi tắm rửa, vỗ về chúng, thậm chí thỉnh thoảng cũng phải “yêu cho roi cho vọt”, chúng mới chịu ngoan ngoãn.

Ông Trường cho biết thêm, bình thường là vậy, lúc ngựa ốm thì không chỉ “một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ” mà chủ ngựa cũng đứng ngồi không yên. Người ta nói “thẳng như ruột ngựa” là hoàn toàn chính xác. Thế nhưng “cái đức tính” ấy thật sự làm khổ người nuôi ngựa. Bởi ngựa thường xuyên bị đau bụng, hay mắc một số bệnh như tụ huyết trùng, siêu mao trùng, ký sinh trùng máu. Những lúc đó, chủ ngựa chạy đôn chạy đáo tiêm thuốc, chăm ngựa vô cùng vất vả. Có những lúc, người dân thức cả đêm ở chuồng ngựa để theo dõi và chăm sóc ngựa ốm.

Những ngôi nhà đẹp, khang trang ở làng Phẩm, xã Dương Thành, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) là kết quả từ việc kinh doanh đúng hướng.
Những ngôi nhà đẹp, khang trang ở làng Phẩm, xã Dương Thành, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) là kết quả từ việc kinh doanh đúng hướng.

Trở thành tỷ phú từ nuôi ngựa

Việc chăm sóc ngựa bạch quả thật là trăm gian, nghìn khổ, thế nhưng, thành quả nó trả lại cũng vô cùng xứng đáng. Ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Dương Thành cho biết, “tổ nghề” của làng ngựa bạch chính là cụ Đào Văn Tề.

Vào đầu thế kỷ trước, nhà cụ Tề có nhiều đất, nhiều ruộng, trâu, bò cày bừa không xuể. Hơn nữa trâu, bò kéo hàng rất chậm, nên cụ đã đi khắp các mạn ngược như Cao Bằng, Hà Giang tìm mua ngựa để cày bừa kéo xe, lôi gỗ. Ngựa của gia đình cụ Tề khi đó đã nức tiếng trong vùng không ai bì kịp. Từ đó, cụ mua đi bán lại cho nhiều người dân quanh vùng.

Đến những năm 2000, khi máy cày, máy bừa thay con trâu, con bò; ô tô thay con ngựa thồ hàng thì người dân đành mang ngựa ra nấu cao. Và, người dân làng Phẩm không ngờ rằng, nấu cao ngựa lại trở thành “nghề hot”. Khắp trong Nam ngoài Bắc người ta chuộng dùng cao, nhất là cao ngựa bạch.

Từ đây, người dân làng Phẩm chuyển hẳn sang làm nghề nấu cao ngựa bạch. Năm 2008, Hội Chăn nuôi ngựa bạch xã Dương Thành được thành lập. Năm 2013, Hội chuyển sang thành lập HTX Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm, với 45 thành viên. Tới năm 2014, làng Phẩm chính thức được đón bằng công nhận là Làng nghề chăn nuôi và chế biến các sản phẩm từ ngựa.

Từ khi thành lập HTX và được công nhận làng nghề, làng Phẩm đã đi vào chuyên nghiệp theo hướng chuỗi giá trị. Từ chỗ chỉ sản xuất sản phẩm cao ngựa, nay có thịt ngựa đông lạnh, phổi ngựa ngâm mật ong… Nhờ công nghệ phát triển, người dân còn chiết xuất được các loại thực phẩm chức năng như, viên nén cao ngựa bạch, sirô mật ong phổi ngựa bạch. Đặc biệt, hiện nay, người dân tập trung sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường như: Chăn nuôi ngựa bạch sinh sản cung cấp cho các trại ngựa và các điểm du lịch ở Sa Pa, Lâm Đồng, Phú Quốc...

Ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Dương Thành cho biết, làng Phẩm hiện có khoảng 400 hộ dân sinh sống. Trong đó, những hộ làm nghề chăn nuôi, chế biến sản phẩm từ ngựa bạch có thu nhập từ 100 – 120 triệu đồng/năm. Đặc biệt, tại địa phương xuất hiện nhiều tỷ phú thu nhập trên 1 tỷ đồng/năm như ông Dương Xuân Trường, Đào Văn Cường, Dương Văn Trung…. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Trị: Vùng đồng bào DTTS và miền núi khởi sắc sau gần 4 năm triển khai Chương trình MTQG 1719

Quảng Trị: Vùng đồng bào DTTS và miền núi khởi sắc sau gần 4 năm triển khai Chương trình MTQG 1719

Sau gần 4 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: Từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719), đời sống kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Quảng Trị đã có những bước phát triển mới. Nổi bật là cơ sở hạ tầng, nhất là các công trình dân sinh không ngừng được đầu tư, hoàn thiện; Nhiều mô hình sinh kế hình thành và đã phát huy hiệu quả..., góp phần cải thiện đáng kể đời sống của Nhân dân, đưa tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu.
Tin nổi bật trang chủ
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh thăm, làm việc tại tỉnh Cao Bằng

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh thăm, làm việc tại tỉnh Cao Bằng

Công tác Dân tộc - Thanh Huyền - 22:47, 14/05/2024
Ngày 14/5, tại tỉnh Cao Bằng, Đoàn công tác của Chính phủ do Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh - Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 làm Trưởng đoàn đã thăm, làm việc với UBND tỉnh Cao Bằng về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xây dựng hạ tầng, xuất nhập khẩu, nhà ở xã hội, thị trường bất động sản, kỷ luật kỷ cương hành chính, thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh.
Trải nghiệm lễ Cầu mưa của dân tộc Lô Lô tỉnh Cao Bằng

Trải nghiệm lễ Cầu mưa của dân tộc Lô Lô tỉnh Cao Bằng

Sắc màu 54 - Thúy Hồng - 21:56, 14/05/2024
Vừa qua, nhân sự kiện chào mừng các ngày lễ lớn của đất nước 30/4 và 1/5, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, đồng bào Lô Lô đến từ tỉnh Cao Bằng đã tái hiện lễ cầu mưa thu hút đông đảo du khách thăm quan, trải nghiệm.
Phát huy vai trò Người có uy tín tại vùng đồng bào DTTS Quảng Bình

Phát huy vai trò Người có uy tín tại vùng đồng bào DTTS Quảng Bình

Chính sách dân tộc - Ngọc Ánh - 21:25, 14/05/2024
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định số 1265/QĐ-BVHTTDL về việc tổ chức tập huấn về công tác văn hóa, gia đình, thể thao và du lịch cho cán bộ, công chức cấp xã, nghệ nhân, già làng, trưởng thôn, bản, Người có uy tín vùng đồng bào DTTS tại Quảng Bình.
Quảng Trị: Vùng đồng bào DTTS và miền núi khởi sắc sau gần 4 năm triển khai Chương trình MTQG 1719

Quảng Trị: Vùng đồng bào DTTS và miền núi khởi sắc sau gần 4 năm triển khai Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - Phạm Tiến - 21:23, 14/05/2024
Sau gần 4 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: Từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719), đời sống kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Quảng Trị đã có những bước phát triển mới. Nổi bật là cơ sở hạ tầng, nhất là các công trình dân sinh không ngừng được đầu tư, hoàn thiện; Nhiều mô hình sinh kế hình thành và đã phát huy hiệu quả..., góp phần cải thiện đáng kể đời sống của Nhân dân, đưa tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu.
Mường Khương quan tâm đưa văn hóa các dân tộc vào trường học

Mường Khương quan tâm đưa văn hóa các dân tộc vào trường học

Sắc màu 54 - Trọng Bảo - 21:20, 14/05/2024
Huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai vừa tổ chức thành công Ngày hội bảo tồn, phát triển văn hóa các dân tộc trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn huyện năm 2024.
Tin trong ngày - 14/5/2024

Tin trong ngày - 14/5/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 14/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Tập huấn điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024. Tràn lan hạt giống và thuốc bảo vệ không rõ nguồn gốc tại chợ phiên . Nghèo, khó... không bao giờ là lý do từ bỏ ước mơ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Thủ tướng yêu cầu tăng cường kiểm soát, ngăn chặn thuốc lá điện tử

Thủ tướng yêu cầu tăng cường kiểm soát, ngăn chặn thuốc lá điện tử

Thời sự - Minh Nhật - 21:18, 14/05/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 47/CĐ-TTg ngày 13/5/2024 về tăng cường quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Thanh Hóa: Nông dân miền núi vượt khó thi đua sản xuất làm giàu

Thanh Hóa: Nông dân miền núi vượt khó thi đua sản xuất làm giàu

Công tác Dân tộc - Quỳnh Trâm - 21:16, 14/05/2024
Với sự động viên, hỗ trợ kịp thời của chính quyền địa phương và hiệu quả thực tiễn từ phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, nhiều nông dân ở các xã miền núi của tỉnh Thanh Hóa đã chủ động tìm tòi, học hỏi, triển khai các mô hình kinh tế phù hợp, vươn lên thoát nghèo, làm giàu từ đồng đất quê hương...
Ngoại hạng Anh: Rượt đuổi kịch tính với Liverpool, Aston Villa chạm 1 tay vào tấm vé dự Champions League

Ngoại hạng Anh: Rượt đuổi kịch tính với Liverpool, Aston Villa chạm 1 tay vào tấm vé dự Champions League

Thể thao - Hoàng Minh - 21:13, 14/05/2024
Vòng 37 Ngoại hạng Anh, Aston Villa tiếp đón Liverpool trên sân nhà với mục tiêu củng cố vị trí thứ 4 trên bảng xếp hạng. Trong trận đấu này, hai đội đã có màn thể hiện tuyệt vời, với màn rượt đuổi tỷ số kịch tính.
Đường sắt tăng chuyến, giảm giá vé tàu giữa cao điểm Hè

Đường sắt tăng chuyến, giảm giá vé tàu giữa cao điểm Hè

Xã hội - Minh Nhật - 21:08, 14/05/2024
Nhằm phục vụ cao điểm Hè 2024, ngành Đường sắt tăng cường chạy tàu Thống nhất giữa Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh, đồng thời, áp dụng nhiều chính sách giảm giá vé.
Xác định Chương trình MTQG phát triển văn hóa xứng tầm vai trò là “sức mạnh mềm” phát triển đất nước

Xác định Chương trình MTQG phát triển văn hóa xứng tầm vai trò là “sức mạnh mềm” phát triển đất nước

Thời sự - Minh Nhật - 21:07, 14/05/2024
Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng và ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) về văn hóa là yêu cầu cấp thiết để thúc đẩy sự phát triển toàn diện của quốc gia. Chương trình sau khi ban hành sẽ được bố trí nguồn lực đầy đủ, với những đầu tư trọng tâm, trọng điểm, mang tính định hướng, khơi nguồn đầu tư xã hội cho văn hóa.