Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Xuân này, về làng tỷ phú ngựa bạch

Tuệ Đăng - 14:00, 10/02/2021

Một ngày đầu Xuân, cơn mưa phùn mải miết trải khắp các cánh đồng. Lộc Xuân đang cựa mình đón những hạt mưa Xuân đầu tiên. Chúng tôi tìm về làng Phẩm, xã Dương Thành, huyện Phú Bình (Thái Nguyên). Đây chính là làng nghề ngựa bạch nổi tiếng của cả vùng Trung du miền núi phía Bắc.

Bà Nguyễn Thị Nguyên chăm sóc đàn ngựa bạch.
Bà Nguyễn Thị Nguyên chăm sóc đàn ngựa bạch.

Như chăm “con mọn”…

Theo chân anh Dương Văn Toàn, Phó Bí thư Đoàn Thanh niên xã Dương Thành, chúng tôi tìm đến trại ngựa Nguyên Trường, một trong những trại ngựa tư nhân lớn nhất làng Phẩm, cũng là lớn nhất vùng Trung du miền núi phía Bắc. Bà chủ Nguyễn Thị Nguyên không ngần ngại chọn con ngựa bạch to nhất, đẹp nhất trong chuồng dắt ra để chúng tôi chụp ảnh. Thế nhưng, chú ngựa “bất kham” ấy khi gặp lại thảo nguyên đã hí lên một tiếng, bứt dây cương rồi tung vó chạy khắp cánh đồng. Ái ngại với chủ nhà, chúng tôi lo lắng hỏi liệu có bắt lại được chú ngựa này không?

Bà chủ cười bảo “ngựa quen đường cũ thôi, đến tối chúng sẽ tự về”.

Khi chúng tôi đang trò chuyện, thì ông chủ đồng thời là Phó Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Chăn nuôi ngựa bạch làng Phẩm Dương Văn Trường cũng đi làm về. Biết được việc để xổng ngựa, ông Trường ôn tồn bảo, chăm ngựa là vậy đó, việc ngựa bứt dây cương chỉ là chuyện cơm bữa.

Ông Trường bảo, khó nhất của nghề này chính là chọn được giống ngựa tốt. Không phải con ngựa màu trắng nào cũng là ngựa bạch. Nếu con ngựa có lông màu trắng nhưng da, môi và móng vẫn màu đen thì đó chỉ là ngựa kim, giá trị không cao. Còn ngựa bạch thì ngoài màu lông trắng, da, môi, mắt chân đều phải màu hồng. Con ngươi của mắt ngựa bạch bao giờ cũng tròn vào buổi sáng sớm và buổi tối nhưng cả ngày thì lại méo xệch. Giữa trưa hoặc ban đêm, mắt ngựa bạch đỏ rực như mặt trời.

Ông Trường nhấn mạnh thêm, nếu chọn ngựa bạch nái thì nên chọn con có mông to, tam sơn thấp, cổ cò. Nên chọn kỹ khoang khoáy để tránh ngựa phản chủ, chết yểu, nghẹn nước. Bạch mã có mấy loài như bạch đồng, bạch sáng và bạch kim. Bạch kim là quý nhất, khi tắm xong, lông ngựa lóng lánh như ánh kim.

Lý thuyết là vậy, nhưng để mua được một con bạch mã ưng ý thì lái ngựa phải rong ruổi khắp các vùng non cao núi thẳm. Ông Trường cho biết, bản thân ông cũng đã từng lang thang khắp các chợ ngựa ở Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai rồi sang tận Trung Quốc, Mông Cổ… để tìm và gom ngựa.

Chọn ngựa đã khó, chăm ngựa bạch cũng thật lắm công phu không khác gì chăm con mọn. Hằng ngày, phải chăm cho ngựa ăn rồi tắm rửa, vỗ về chúng, thậm chí thỉnh thoảng cũng phải “yêu cho roi cho vọt”, chúng mới chịu ngoan ngoãn.

Ông Trường cho biết thêm, bình thường là vậy, lúc ngựa ốm thì không chỉ “một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ” mà chủ ngựa cũng đứng ngồi không yên. Người ta nói “thẳng như ruột ngựa” là hoàn toàn chính xác. Thế nhưng “cái đức tính” ấy thật sự làm khổ người nuôi ngựa. Bởi ngựa thường xuyên bị đau bụng, hay mắc một số bệnh như tụ huyết trùng, siêu mao trùng, ký sinh trùng máu. Những lúc đó, chủ ngựa chạy đôn chạy đáo tiêm thuốc, chăm ngựa vô cùng vất vả. Có những lúc, người dân thức cả đêm ở chuồng ngựa để theo dõi và chăm sóc ngựa ốm.

Những ngôi nhà đẹp, khang trang ở làng Phẩm, xã Dương Thành, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) là kết quả từ việc kinh doanh đúng hướng.
Những ngôi nhà đẹp, khang trang ở làng Phẩm, xã Dương Thành, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) là kết quả từ việc kinh doanh đúng hướng.

Trở thành tỷ phú từ nuôi ngựa

Việc chăm sóc ngựa bạch quả thật là trăm gian, nghìn khổ, thế nhưng, thành quả nó trả lại cũng vô cùng xứng đáng. Ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Dương Thành cho biết, “tổ nghề” của làng ngựa bạch chính là cụ Đào Văn Tề.

Vào đầu thế kỷ trước, nhà cụ Tề có nhiều đất, nhiều ruộng, trâu, bò cày bừa không xuể. Hơn nữa trâu, bò kéo hàng rất chậm, nên cụ đã đi khắp các mạn ngược như Cao Bằng, Hà Giang tìm mua ngựa để cày bừa kéo xe, lôi gỗ. Ngựa của gia đình cụ Tề khi đó đã nức tiếng trong vùng không ai bì kịp. Từ đó, cụ mua đi bán lại cho nhiều người dân quanh vùng.

Đến những năm 2000, khi máy cày, máy bừa thay con trâu, con bò; ô tô thay con ngựa thồ hàng thì người dân đành mang ngựa ra nấu cao. Và, người dân làng Phẩm không ngờ rằng, nấu cao ngựa lại trở thành “nghề hot”. Khắp trong Nam ngoài Bắc người ta chuộng dùng cao, nhất là cao ngựa bạch.

Từ đây, người dân làng Phẩm chuyển hẳn sang làm nghề nấu cao ngựa bạch. Năm 2008, Hội Chăn nuôi ngựa bạch xã Dương Thành được thành lập. Năm 2013, Hội chuyển sang thành lập HTX Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm, với 45 thành viên. Tới năm 2014, làng Phẩm chính thức được đón bằng công nhận là Làng nghề chăn nuôi và chế biến các sản phẩm từ ngựa.

Từ khi thành lập HTX và được công nhận làng nghề, làng Phẩm đã đi vào chuyên nghiệp theo hướng chuỗi giá trị. Từ chỗ chỉ sản xuất sản phẩm cao ngựa, nay có thịt ngựa đông lạnh, phổi ngựa ngâm mật ong… Nhờ công nghệ phát triển, người dân còn chiết xuất được các loại thực phẩm chức năng như, viên nén cao ngựa bạch, sirô mật ong phổi ngựa bạch. Đặc biệt, hiện nay, người dân tập trung sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường như: Chăn nuôi ngựa bạch sinh sản cung cấp cho các trại ngựa và các điểm du lịch ở Sa Pa, Lâm Đồng, Phú Quốc...

Ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Dương Thành cho biết, làng Phẩm hiện có khoảng 400 hộ dân sinh sống. Trong đó, những hộ làm nghề chăn nuôi, chế biến sản phẩm từ ngựa bạch có thu nhập từ 100 – 120 triệu đồng/năm. Đặc biệt, tại địa phương xuất hiện nhiều tỷ phú thu nhập trên 1 tỷ đồng/năm như ông Dương Xuân Trường, Đào Văn Cường, Dương Văn Trung…. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Nam: Rà soát các tiêu chí đối với huyện phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021 - 2025

Quảng Nam: Rà soát các tiêu chí đối với huyện phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021 - 2025

Việc thực hiện các tiêu chí nông thôn mới (NTM) ở các huyện phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM và NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 ở Quảng Nam còn tương đối chậm. Do đó, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành liên quan rà soát, báo cáo để có hướng chỉ đạo triển khai trong thời gian tới.
Tin nổi bật trang chủ
Ra mắt mô hình văn hóa cồng chiêng phục vụ du lịch ở Đà Lạt

Ra mắt mô hình văn hóa cồng chiêng phục vụ du lịch ở Đà Lạt

Sắc màu 54 - Minh Nhật - 5 giờ trước
Câu lạc bộ văn hóa cồng chiêng của người Cơ Ho - một dân tộc sinh sống lâu đời nhất ở Tp. Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) vừa được hình thành và ra mắt tại xã Tà Nung, hứa hẹn có nhiều hoạt động hấp dẫn thu hút du khách.
Ngoại hạng Anh: Siêu phẩm của Hojlund giúp Man United đánh bại Brighton

Ngoại hạng Anh: Siêu phẩm của Hojlund giúp Man United đánh bại Brighton

Thể thao - Hoàng Minh - 5 giờ trước
Vòng 38 Ngoại hạng Anh, Man United hành quân đến làm khách tại sân của Brighton. Dù đã nỗ lực rất nhiều, nhưng đội chủ nhà không thể giành chiến thắng trong trận chia tay giải đấu cao nhất xứ sương mù.
Kinh tế - xã hội năm 2023 và đầu năm 2024 đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt được nhiều kết quả tích cực

Kinh tế - xã hội năm 2023 và đầu năm 2024 đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt được nhiều kết quả tích cực

Tin tức - Hoàng Quý - 5 giờ trước
Tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XV, Quốc hội đã nghe trình bày Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024.
Hơn 1.500 lượt ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV

Hơn 1.500 lượt ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV

Thời sự - Hoàng Quý - 5 giờ trước
Trong phiên khai mạc Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã nghe Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.
Khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV

Khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV

Thời sự - Hoàng Quý - 7 giờ trước
Sáng 20/5, thực hiện quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội, Kỳ họp thứ 7, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV khai mạc trọng thể tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội.
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 20): Vấn nạn mất trộm cổ vật: "Mất bò" vẫn chưa lo "làm chuồng"!

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 20): Vấn nạn mất trộm cổ vật: "Mất bò" vẫn chưa lo "làm chuồng"!

Vài năm trở lại đây, tình trạng trộm cắp cổ vật, đồ thờ tự tại các điểm di tích diễn ra với mật độ ngày càng tăng, số lượng cổ vật bị mất ngày càng nhiều. Điều này một lần nữa làm dấy lên những lo ngại về công tác bảo quản, bảo vệ di sản. Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường, khi vấn nạn “chảy máu”, buôn bán trái phép cổ vật ngày càng gia tăng, thì những cổ vật quý càng tiềm ẩn nguy cơ bị kẻ gian lấy trộm. Chuyên mục Vấn đề - Sự kiện của Báo Dân tộc và Phát triển tuần này sẽ bàn về Vấn nạn mất trộm cổ vật: "Mất bò" vẫn chưa lo "làm chuồng"
Vinamilk và sữa đặc Ông thọ tái hiện “Góc phố ẩm thực tuổi thơ” tại Lễ hội bánh mì năm 2024

Vinamilk và sữa đặc Ông thọ tái hiện “Góc phố ẩm thực tuổi thơ” tại Lễ hội bánh mì năm 2024

Sức khỏe - PV - 7 giờ trước
Bánh mì chấm sữa đặc Ông Thọ, món ăn gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ, một lần nữa lại gây thương nhớ và trở thành món ăn “tạo cơn sốt” tại Lễ hội bánh mì 2024 được tổ chức lần 2 tại Tp.HCM vừa qua.
Ngoại hạng Anh: Man City có chức vô địch thứ 4 liên tiếp sau khi đánh bại West Ham

Ngoại hạng Anh: Man City có chức vô địch thứ 4 liên tiếp sau khi đánh bại West Ham

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 7 giờ trước
Vòng 38 Ngoại hạng Anh, Man City tiếp đón West Ham trên sân nhà Etihad. Với sự tỏa sáng của Foden, Man City chính thức có chức vô địch thứ 4 liên tiếp.
Bản sắc riêng trong Lễ cúng cầu mưa của người Ê Đê

Bản sắc riêng trong Lễ cúng cầu mưa của người Ê Đê

Sắc màu 54 - Lê Hường - Gia Nguyen - 9 giờ trước
Đồng bào dân tộc Ê Đê ở Đắk Lắk giữ gìn nhiều lễ hội, nghi lễ nông nghiệp, nghi lễ vòng đời quan trọng. Trong đó, Lễ cúng cầu mưa mang nét đẹp, bản sắc riêng mà người Ê Đê còn gìn giữ đến ngày nay.
Giải quyết việc làm cho người lầm lỗi tái hòa nhập cộng đồng

Giải quyết việc làm cho người lầm lỗi tái hòa nhập cộng đồng

Xã hội - Lê Hường - 9 giờ trước
Đồng hành, hỗ trợ người lầm lỗi sau khi chấp hành án phạt tù làm lại cuộc đời, Công an huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông đã sẻ chia, giúp đỡ họ tái hòa nhập cộng đồng; đồng thời tạo sinh kế giúp họ ổn định cuộc sống.
Hà Giang: Biểu dương, khen thưởng hơn 180 tập thể, cá nhân điển hình, tiêu biểu trong học tập và làm theo Bác

Hà Giang: Biểu dương, khen thưởng hơn 180 tập thể, cá nhân điển hình, tiêu biểu trong học tập và làm theo Bác

Tin tức - Vũ Mừng - 9 giờ trước
Vừa qua, tỉnh Hà Giang đã tổ chức Hội nghị biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân điển hình, tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Bí thư Chi bộ (BTCB) thôn, tổ dân phố tiêu biểu năm 2024.