Vì sao công trình thủy lợi Suối Đá làm mãi vẫn không xong?

Khảo sát một đường thi công một nẻo

Công trình thủy lợi Suối Đá, được HĐND tỉnh Đắk Nông phê duyệt chủ trường đầu tư và khởi công năm 2017, với tổng mức đầu tư 90 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách Trung ương.

Công trình do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các Công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (trực thuộc UBND tỉnh Đắk Nông) làm chủ đầu tư; Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Đường Việt (TP. Đà Nẵng) tổ chức khảo sát, thiết kế.

Mục tiêu của dự án, là bảo đảm cung cấp nước tưới cho 1.000 ha cây nông nghiệp, góp phần nâng cao năng suất cây trồng, tăng số lượng canh tác lúa nước từ 1 vụ lên thành 2 vụ trong năm, và cung cấp nước sinh hoạt ổn định cho 1.750 hộ dân trong khu vực. Thời gian thi công là 2 năm.

Theo Kết luận thanh tra số 13/KL-TTr ngày 26/1/2022 của Thanh tra tỉnh Đắk Nông thì, năm 2017, Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và Xây dựng Anh Khoa Nghệ An (Công ty Anh Khoa) đã thực hiện khảo sát 62 hố địa chất. Theo đó, chủ đầu tư và đơn vị tư vấn thiết kế sử dụng kết quả khảo sát này để lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, thì hiện trạng địa chất thực tế không đúng như trên hồ sơ khảo sát địa chất. Do đó, nhà thầu không thi công được, phải tổ chức khảo sát bổ sung.

Cụ thể, có 3/7 hố khoan tại tuyến kênh chính khu tràn dâng, kết quả khảo sát xác định địa chất "trạng thái nửa cứng, cứng". Tuy nhiên, kết quả khoan bổ sung là “nền đất yếu, có tính nén lún cao, sức chịu tải nhỏ và tính thấm cao”.

Mặt khác, 1/9 hố khoan tại tuyến kênh nhánh N2 xác định địa chất "trạng thái nửa cứng, cứng" không đúng với thực tế là “trạng thái dẻo mềm, có tính nén lún cao, sức chịu tải nhỏ; trạng thái bão hòa, kết cấu rời rạc - chặt vừa”.

Đặc biệt, tuyến kênh chính đi qua vị trí có ao, hồ nhưng Công ty Anh Khoa Nghệ An không cân nhắc, xem xét lại các kết quả khảo sát, đánh giá trước các rủi ro có thể xảy ra khi thi công thực tế, hoặc khoan khảo sát ngay tại vị trí đi qua ao, hồ để xác định địa tầng của các lớp đất và đưa ra giải pháp thiết kế cho phù hợp thực tế.

Trong quá trình lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công đoạn Km0+820 - Kml+500 tuyến kênh chính khu tưới tràn dâng có chiều sâu đào móng kênh là 10,27m, song chiều sâu hố khoan khảo sát địa chất theo hồ sơ khảo sát đoạn này là 6m. Tại đoạn Km0+00 - Km0+230 thuộc tuyến kênh nhánh N2 khu tưới tràn dâng, có chiều sâu đào móng là 8,39m, nhưng chiều sâu hố khoan khảo sát địa chất là 4m.

Ngoài ra, trong dự án đầu tư có xác định hiện trạng khu vực gần tuyến kênh nhánh N4, người dân đã đầu tư xây dựng 315m kênh đang sử dụng. Nhưng thiết kế bản vẽ thi công không đề cập đến hiện trạng này, và cũng không có giải pháp thiết kế liên quan đến việc sử dụng lại tuyến kênh cũ. Do đó, khi thi công kênh nhánh N4 phải phá dỡ kênh cũ, làm ảnh hưởng đến việc tưới 6ha lúa người dân đang canh tác.

2 lần điều chỉnh dự án, 3 lần điều chỉnh thiết kế

Thanh tra tỉnh Đắk Nông chỉ rõ, chủ đầu tư và tư vấn thiết kế Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Đường Việt chủ quan, chưa xem xét hết nhiệm vụ khảo sát và kết quả khảo sát trước đó của Công ty Anh Khoa, để xây dựng nhiệm vụ khảo sát thiết kế sau phù hợp với việc thiết kế.

Theo đó, trong hồ sơ nhiệm vụ khảo sát lập thiết kế bản vẽ thi công, chỉ xác định khoan địa chất 9 hố tại khu vực tràn dâng, còn lại sử dụng kết quả khảo sát địa chất kém chất lượng của Công ty Anh Khoa để lập hồ sơ bản vẽ thiết kế thi công các tuyến kênh.

Việc khảo sát địa chất giai đoạn lập thiết kế bản vẽ thi công, Công ty Đường Việt không thực hiện đầy đủ nguyên tắc bố trí các điểm thăm dò, chưa cung cấp đủ số liệu để xác định các mặt cắt dọc và mặt cắt ngang đặc trưng cho các loại địa tầng trên tuyến theo quy định.

Mặt khác, việc lập hồ sơ dự toán phần điều chỉnh, bổ sung, Công ty Đường Việt còn tính sai khối lượng, chỗ thừa hơn 313 triệu đồng, nơi thiếu khối lượng (giá trị tạm tính là 717 triệu đồng), xác định giá trị dự toán không chính xác, thực hiện không đúng quy định.

Những sai phạm như trên, đã dẫn đến thiết kế một số đoạn tuyến kênh khu tưới tràn dâng, không phù hợp thực tế địa chất công trình. Do đó, dự án buộc phải điều chỉnh dự án đầu tư 2 lần và điều chỉnh thiết kế 3 lần, khiến thời gian thi công tăng thêm hơn 2 năm và làm tăng chi phí xây dựng.

Kết luận thanh tra cũng nêu rõ, trách nhiệm chính trong việc khảo sát, sử dụng kết quả khảo sát để thiết kế, trong việc lập thiết kế bản vẽ -dự toán thuộc về Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Đường Việt. 

Ban QLDA đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và PTNT chịu trách nhiệm trong quản lý đầu tư xây dựng dự án, tổ chức lập nhiệm vụ khảo sát xây dựng, phê duyệt nhiệm vụ khảo sát xây dựng, điều chỉnh bổ sung nhiệm vụ khảo sát xây dựng. Đồng thời, chịu trách nhiệm trong việc lựa chọn đơn vị tư vấn thiết kế; chậm thực hiện rà soát các điều khoản hợp đồng đã ký, hồ sơ thi công xây dựng với tư vấn khảo sát, thiết kế, nhà thầu thi công để xác định nguyên nhân, xử lý trách nhiệm theo chỉ đạo của UBND tỉnh.

Từ kết luận, Thanh tra tỉnh Đắk Nông chuyển thông tin vi phạm pháp luật nói trên sang Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đắk Nông để xem xét, xử lý theo quy định…