Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tính ưu việt trong chính sách dân tộc của Việt Nam: Liên tục được bổ sung, hoàn thiện (Bài 2)

Cù Hương - Tùng Nguyên - 14:54, 30/11/2023

Một trong những ưu việt của chủ nghĩa xã hội là bảo đảm tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Điều này được thể hiện rõ trong việc hoạch định, thực thi chính sách dân tộc linh hoạt, phù hợp với yêu cầu thực tiễn trong từng thời kỳ và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc.

NĐ 05 là một dấu mốc trong việc ban hành, hoàn thiện thể chế để thực hiện chính sách dân tộc, tạo đọt phá làm thay đổi căn bản diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi. (Trong ảnh: Một góc thị trấn Sông Mã, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La)
NĐ 05 là một dấu mốc trong việc ban hành, hoàn thiện thể chế để thực hiện chính sách dân tộc, tạo đột phá làm thay đổi căn bản diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi. (Trong ảnh: Một góc thị trấn Sông Mã, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La)

Hệ thống chính sách bao trùm

Vùng đồng bào DTTS và miền núi chiếm 3/4 diện tích cả nước; giai đoạn 2021 - 2025 bao gồm 51 tỉnh, thành phố, 362 huyện, 3.434 xã. Đây là địa bàn cư trú chủ yếu của các cộng đồng 54 DTTS. Đến cuối năm 2022, dân số DTTS có hơn 14,3 triệu người, với khoảng 3,4 triệu hộ, chiếm 14,7% dân số cả nước. Đa số đồng bào DTTS sinh sống ở khu vực miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội (KT – XH) đặc biệt khó khăn.

Trong tất cả các văn kiện Đại hội Đảng thời kỳ Đổi Mới đều xác định vấn đề dân tộc có vị trí chiến lược lâu dài trong sự nghiệp cách mạng. Đảng ta luôn khẳng định và nhất quán chính sách dân tộc theo nguyên tắc các dân tộc “bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển”. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục yêu cầu: “ Huy động, phân bổ, sử dụng, quản lý hiệu quả các nguồn lực để đầu tư phát triển, tạo chuyển biến căn bản về kinh tế, văn hóa xã hội ở vùng có đông đồng bào DTTS”.

Thể chế hóa chủ trương đó, từ năm 1991 đến nay, dưới định hướng của “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH” (được bổ sung, phát triển năm 2011), Nhà nước đã ban hành hệ thống chính sách đầu tư, hỗ trợ bao trùm các lĩnh vực nhằm phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trên chặng đường đó, Nghị định 05/2011/NĐ-CP ngày 14/1/2011 của Chính phủ về Công tác dân tộc (NĐ 05) là một dấu mốc trong việc ban hành, hoàn thiện thể chế để thực hiện chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước ta.

Vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn còn đó những vấn đề cấp bách cần được quan tâm giải quyết triệt để. (Trong ảnh: Một góc bản Nậm Củm, xã Bum Nữa, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu).
Vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn còn đó những vấn đề cấp bách cần được quan tâm giải quyết triệt để. (Trong ảnh: Một góc bản Nậm Củm, xã Bum Nữa, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu).

Báo cáo tổng kết NĐ 05 của Ủy ban Dân tộc cho thấy, sau khi Nghị định được ban hành, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã ban hành nhiều văn bản, chính sách quan trọng để triển khai thực hiện các chính sách dân tộc quy định tại Nghị định. Trong 10 năm (2011 – 2020) thực hiện NĐ 05, đã có 445 văn bản chính sách được ban hành để triển khai đầu tư, hỗ trợ trên tất cả các lĩnh vực ở vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Trong đó, về chính sách đầu tư và sử dụng nguồn lực có 21 văn bản; chính sách đầu tư phát triển bền vững có 163 văn bản; chính sách phát triển giáo dục và đào tạo có 94 văn bản; chính sách cán bộ người DTTS có 17 văn bản; chính sách đối với Người có uy tín ở vùng DTTS có 4 văn bản; chính sách bảo tồn và phát triển văn hóa có 33 văn bản; chính sách y tế, dân số có 20 văn bản; chính sách thông tin - truyền thông có 25 văn bản; chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý có 10 văn bản; chính sách bảo vệ môi trường, sinh thái có 23 văn bản; chính sách quốc phòng, an ninh có 9 văn bản; chính sách phát triển thể dục, thể thao vùng DTTS có 2 văn bản; chính sách phát triển du lịch vùng DTTS có 2 văn bản; chính sách khác 22 văn bản.

Sửa đổi, bổ sung phù hợp với yêu cầu mới

Theo đánh giá của Ủy ban Dân tộc, NĐ 05 cơ bản đã thực hiện được sứ mệnh lịch sử - là văn bản QPPL định hướng tổ chức thực hiện hệ thống chính sách dân tộc thống nhất, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu thực tế. Vùng đồng bào DTTS đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về phát triển KT – XH, đảm bảo quốc phòng an ninh, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, tạo điều kiện thuận lợi để phát huy nội lực của các DTTS.

Hiện Đại hội đại biểu toàn quốc các DTTS Việt Nam được tổ chức định kỳ 10 năm một lần. (Trong ảnh: Các đại biểu dự Đại hội đại biểu toàn quốc các DTTS Việt Nam lần thứ 2, năm 2020)
Hiện Đại hội đại biểu toàn quốc các DTTS Việt Nam được tổ chức định kỳ 10 năm một lần. (Trong ảnh: Các đại biểu dự Đại hội đại biểu toàn quốc các DTTS Việt Nam lần thứ 2, năm 2020)

Tuy nhiên, so với bình quân chung cả nước, vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn còn đó những vấn đề cấp bách cần được quan tâm giải quyết triệt để. Tính đến cuối năm 2022, theo chuẩn nghèo đa chiều, bình quân tỷ lệ hộ nghèo ở 74 huyện nghèo trên cả nước đã giảm sâu, nhưng vẫn ở mức 38,62%; tỷ lệ nghèo chung của vùng đồng bào DTTS và miền núi là 28%, nhưng nhiều nơi tỷ lệ nghèo vẫn còn trên 50%, cá biệt còn trên 60 - 70%, thu nhập bình quân của hộ DTTS chỉ bằng 1/6 mức thu nhập bình quân của cả nước. Điều kiện sống của người dân dù đã được cải thiện nhưng nhiều địa bàn vẫn thiếu hụt các chỉ số dịch vụ xã hội cơ bản…

Để giải quyết những vấn đề cấp bách này, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là sửa đổi, bổ sung văn bản pháp quy về lĩnh vực công tác dân tộc, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; đầu tiên là sửa đổi, bổ sung NĐ 05 – văn bản pháp quy để định hướng tổ chức thực hiện hệ thống chính sách dân tộc. Sau 10 năm thực hiện cho thấy, một số nội dung trong Nghị định không còn phù hợp với hệ thống văn bản, pháp luật hiện hành; một số nội dung chưa thống nhất, đồng bộ và chưa đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn về lĩnh vực công tác dân tộc, chính sách dân tộc trong tình hình mới.

Thực hiện NDD 05, có 02 văn bản chính sách để phát triển thể dục, thể thao vùng DTTS. (Ảnh minh họa)
Các môn thể thao dân tộc được bảo tồn và phát triển (Ảnh minh họa)

Thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao, và là trách nhiệm đối với hơn 14,3 triệu đồng bào DTTS, Ủy ban Dân tộc đã và đang hoàn thiện Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ 05. Dự thảo với rất nhiều quy định được sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa đầy đủ, toàn diện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013 về công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc.

Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ 05 là yêu cầu cấp bách để định hướng tổ chức thực hiện hệ thống chính sách dân tộc trong giai đoạn hiện nay; nhất là triển khai hiệu quả Đề án Tổng thể phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 theo Nghị quyết số 88/2019/QH14 của Quốc hội, trước mắt là Chương trình MTQG phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, nước ta có Chương trình MTQG dành riêng cho vùng đồng bào DTTS và miền núi; trong đó quy định, triển khai nhiều chính sách đồng bộ, toàn diện các lĩnh vực phát triển KT - XH, văn hóa, giáo dục, quốc phòng, an ninh,... Chương trình MTQG 1719 cho thấy rõ tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân ta đang hướng tới, với mục tiêu tất cả vì con người, cho con người và phát triển con người toàn diện.

Để kịp thời động viên, khuyến khích đồng bào các dân tộc, từ đó củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ 05 đề xuất sửa đổi chính sách biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến, phát huy vai trò của Người có uy tín trong đồng bào DTTS. Theo Dự thảo, định kỳ 2 năm đối với cấp huyện và cấp tỉnh, 5 năm đối với cấp Trung ương tổ chức các hoạt động biểu dương, tôn vinh, vinh danh đối với các điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong bài viết tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đắk Lắk: Bộ đội giúp người dân vùng biên qua cơn khát...

Đắk Lắk: Bộ đội giúp người dân vùng biên qua cơn khát...

Hạn hán, nắng nóng kéo dài khiến cho hàng nghìn người dân ở các xã biên giới tỉnh Đắk Lắk thiếu nước sinh hoạt. Để giúp người dân vùng biên qua cơn khát, các đơn vị bộ đội đóng quân ở khu vực biên giới đã huy động nguồn lực khoan giếng làm công trình nước sinh hoạt tập trung, chở từng bồn nước khu dân cư hỗ trợ người dân.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Nam: UBND tỉnh yêu cầu đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Quảng Nam: UBND tỉnh yêu cầu đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Kinh tế - T.Nhân - H.Trường - 7 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có văn bản yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.
Rộn ràng Lễ hội hoa sim biên giới Móng Cái năm 2024

Rộn ràng Lễ hội hoa sim biên giới Móng Cái năm 2024

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 8 giờ trước
Ngày 18/5, tại xã Hải Sơn, Tp Móng Cái (Quảng Ninh) đã diễn ra khai mạc Lễ hội hoa sim biên giới Móng Cái năm 2024. Lễ hội thu hút đông đảo người dân và khách du lịch tham gia hưởng ứng.
Hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh qua tập tiểu thuyết “Từ Việt Bắc về Hà Nội”

Hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh qua tập tiểu thuyết “Từ Việt Bắc về Hà Nội”

Tin tức - Thanh Nguyên - 8 giờ trước
Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ vừa ra mắt tiểu thuyết “Từ Việt Bắc về Hà Nội” – tập 3 trong bộ tiểu thuyết sử thi 5 tập “Nước non vạn dặm” của ông nhân dịp kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890- 19/5/2024).
Hội nghị giữa Đảng đoàn Quốc hội và Ban cán sự Đảng Chính phủ về kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khoá XV

Hội nghị giữa Đảng đoàn Quốc hội và Ban cán sự Đảng Chính phủ về kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khoá XV

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Chiều 18/5, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Ban cán sự Đảng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư phụ trách Đảng đoàn Quốc hội, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội đồng chủ trì Hội nghị giữa Đảng đoàn Quốc hội và Ban cán sự Đảng Chính phủ về kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khoá XV.
Quảng Nam: Bắt quả tang vụ vận chuyển trái phép lô gỗ xá xị hơn 3 tỷ đồng

Quảng Nam: Bắt quả tang vụ vận chuyển trái phép lô gỗ xá xị hơn 3 tỷ đồng

Pháp luật - T.Nhân-H.Trường - 09:21, 18/05/2024
Ngày 17/5, thông tin từ Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an tỉnh Quảng Nam) cho biết đang tiếp tục xác minh, xử lý một vụ vận chuyển lâm sản trái phép có trị giá ước tính hơn 3 tỷ đồng.
Tin trong ngày - 17/5/2024

Tin trong ngày - 17/5/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Chủ tịch Hồ Chí Minh - Linh hồn của cách mạng Việt Nam. Tránh bị lừa đảo tham gia chương trình lao động nông nghiệp tại Australia. Cao Bằng phát động cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lần thứ nhất. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bình Định: Khai mạc ngày hội nông sản huyện Hoài Ân lần thứ II

Bình Định: Khai mạc ngày hội nông sản huyện Hoài Ân lần thứ II

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 09:19, 18/05/2024
Tối 17/5, UBND huyện Hoài Ân (Bình Định) tổ chức lễ khai mạc Ngày hội Nông sản lần II năm 2024. Đây là hoạt động nhằm tôn vinh thành quả lao động của bà con nông dân trong vùng, đồng thời quảng bá hình ảnh “thủ phủ trái cây” của Bình Định đến với đông đảo bạn bè trong và ngoài nước.
Trăn trở về một miền di sản: Gặp những người “níu giữ” di sản (Bài 2)

Trăn trở về một miền di sản: Gặp những người “níu giữ” di sản (Bài 2)

Phóng sự - Thanh Hải - 09:16, 18/05/2024
Trăn trở, đau đáu với những giá trị, bản sắc văn hoá của dân tộc trước nguy cơ mai một, biến mất… những người có trách nhiệm đã đánh cược với thời gian, chỉ để níu giữ di sản cho hậu thế.
Trăn trở về một miền di sản: Nguy cơ biến mất của nhiều di sản (Bài 1)

Trăn trở về một miền di sản: Nguy cơ biến mất của nhiều di sản (Bài 1)

Phóng sự - Thanh Hải - 09:00, 18/05/2024
LTS: Trầm tích văn hóa vùng DTTS không những là đặc trưng của lịch sử văn hóa và con người vùng đất ấy. Mà chính điều đó còn phản chiếu một miền di sản đồ sộ với bề dày ngàn năm. Nhưng, sự khốc liệt của thời gian, xu thế hội nhập đã khiến nhiều di sản không tránh khỏi phai mòn theo tháng năm, thậm chí biến mất trong đời sống.
Hiệu quả Chương trình MTQG 1719 - Nhìn từ Phú Thọ

Hiệu quả Chương trình MTQG 1719 - Nhìn từ Phú Thọ

Chính sách dân tộc - Minh Thu - 08:34, 18/05/2024
Thời gian qua, nguồn lực của Trung ương đã góp phần quan trọng trong việc triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719) trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Hạ tầng cơ sở được đầu tư, xây mới; đời sống kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS có nhiều chuyển biến tích cực.
Cơ hội mới để phát triển du lịch

Cơ hội mới để phát triển du lịch

Du lịch - Minh Nhật - 08:30, 18/05/2024
Ngành du lịch đón nhiều tin vui khi nhiều danh hiệu, giải thưởng thế giới "gọi tên" Việt Nam. Vừa mừng vừa lo, đó là lo làm sao để đưa các danh hiệu, giải thưởng này thành nguồn lực phát triển.