Thanh Hóa: Người dân miền núi bao giờ hết cảnh đèn dầu?

Tại xã Xuân Chinh, huyện Thường Xuân hiện vẫn còn 2 thôn đang mong chờ điện lưới quốc gia là thôn Giang có 125 hộ, thôn Cụt Ạc có 40 hộ. Nguyên nhân do 2 thôn này cách trung tâm xã 7 km nên rất khó kéo điện.

Trong căn nhà tuềnh toàng, bữa cơm tối của gia đình bà Ngân Thị Pừng ở thôn Giang, xã Xuân Chinh, huyện Thường Xuân diễn ra trong ngọn đèn dầu hiu hắt. Bà Pừng tâm sự: Cuộc sống của các gia đình ở đây phải nhờ cả vào cái đèn dầu này. Trong xã cũng có một số thôn có điện hơn chục năm nay rồi. Nhưng người dân ở thôn Giang này, chưa một ngày nào được hưởng niềm vui của điện lưới quốc gia. Cuộc sống của bà con nơi đây quanh năm chỉ nhờ vào lúa, ngô, khoai, sắn… đường sá đi lại khó khăn nên cái nghèo vẫn chưa dứt được. Thương nhất là các cháu nhỏ phải học tập trong ánh sáng mù mờ.

Bà Ngân Thị Pừng, ở thôn Giang bày tỏ mong muốn sớm được kéo lưới điện để có điện thắp sáng.

Ngoài thôn Giang và thôn Cụt Ạc, còn có 6 thôn, bản khác chưa có điện lưới quốc gia như, bản Ruộng (xã Bát Mọt), thôn Ó (xã Yên Nhân), thôn Tràng Cát (xã Luân Khê)… Nguyên nhân là, do khoảng cách từ các thôn đến đường dây điện trung tâm xa từ 1-7km nên khó kéo điện lưới về. Hiện mong muốn lớn nhất của người dân nơi đây, là có điện để cuộc sống bớt cơ cực, tăm tối.

Chị Trần Thị Huyền, thôn Tân Cương, xã Tân Phúc, cho biết: Muốn có điện sáng phục vụ cuộc sống, nhiều hộ dân phải tự bỏ tiền kéo tạm điện từ nơi khác về dùng, với giá sử dụng rất cao, gần 4.000 đồng/số điện. Thế nhưng, do khoảng cách quá xa nên điện rất yếu. Vì vậy, ngoài việc thắp sáng thì người dân không thể sử dụng điện vào việc gì khác được.

Bên cạnh đó, cột điện là những cây luồng, cây gỗ chỉ cao quá đầu người, dây điện kéo chằng chịt nhiều đoạn thắt, nối không được bọc kín lại chịu tác động của thời tiết nên tình trạng đứt dây, chập cháy và mất điện thường xuyên xảy ra. Đặc biệt, vào mùa mưa bão, cột điện đổ gãy thường xuyên. “Trước đây, đã có người phải nhập viện cấp cứu vì bị điện giật rồi”, chị Hiền nói.

Theo ông Lê Văn Hoàng, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Phúc: Năm 2009, Nhà nước cũng đã chủ trương đầu tư các công trình điện lưới quốc gia phục vụ các xã. Riêng tại xã Tân Phúc, đơn vị thi công xây được 32 cột điện thì dừng lại vì thiếu vốn. Chúng tôi đã nhiều lần trình lên các cấp có thẩm quyền về việc kéo điện cho bà con nhân dân trong xã, nhưng đến nay vẫn chưa được. Địa phương chỉ mong có điện để cho cuộc sống của bà con đỡ đói nghèo, cơ cực.

Theo báo cáo của UBND huyện Lang Chánh, Dự án điện này là nguồn tiếp dư của dự án 30a cho các xã 135. Địa phương chọn 5 công trình/5 xã (Giao An, Quang Hiến, Tân Phúc, Đồng Lương, Giao Thiện) mỗi công trình 300 triệu đồng, các xã tự lựa chọn công trình, nhưng đến nay chỉ có Giao An và Quang Hiến là đóng điện được. Riêng công trình điện ở xã Tân Phúc theo thiết kế dự toán hơn 1 tỷ đồng nên khi dựng xong cột thì cũng hết kinh phí. Vì vậy, các nhà thầu dừng lại từ năm 2009 đến nay.

Trước thực trạng còn nhiều thôn, bản chưa có điện lưới quốc gia, huyện Lang Chánh cũng đã kiến nghị Sở Công thương, Công ty điện lực Thanh Hóa tiếp tục đầu tư các công trình điện.

Trao đổi về thực tế này, ông Lê Tiến Lam, Giám đốc Sở Công thương Thanh Hoá cho biết: Sở cũng đã kiến nghị tỉnh và tỉnh cũng đang đề nghị Bộ Công thương đưa 76 thôn, bản chưa có điện vào danh mục đầu tư của tiểu dự án cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia thuộc Chương trình Năng Lượng-EU tài trợ giai đoạn 2018-2020.

Thời gian tới, nếu được Bộ Công thương phê duyệt, cấp vốn và căn cứ theo nguồn vốn được giao, Sở Công thương tỉnh sẽ thực hiện, đầu tư cấp điện cho các thôn, bản, cụm dân cư chưa có điện lưới quốc gia. Ngoài ra, từ nguồn vốn dư thừa của thủy điện Trung Sơn, dự kiến nhiều thôn, bản sẽ được đầu tư, xây dựng trạm biến áp và kéo điện-ông Lam cho biết thêm.

Năm 2013, UBND tỉnh Thanh Hóa đã phê duyệt dự án đầu tư cấp điện nông thôn (giai đoạn 2013-2020) với mức đầu tư trên 711 tỷ đồng nhằm cấp điện cho các thôn, bản chưa có điện lưới quốc gia trên địa bàn tỉnh. Theo đó, đã có 15 thôn, bản thuộc 5 xã khu vực miền núi được cấp điện lưới với số vốn đầu tư là 68 tỷ đồng. Tuy nhiên, vốn đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 cấp cho dự án đã hết nên vẫn còn nhiều thôn, bản thuộc các huyện Lang Chánh, Quan Hóa, Quan Sơn, Mường Lát, Như Thanh, Thường Xuân, Bá Thước chưa có điện lưới quốc gia.

QUỲNH TRÂM