Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hệ thống đào tạo nghề đang trở nên lạc hậu

PV - 16:18, 03/04/2018

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực. Bởi vậy, phương thức đào tạo truyền thống tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ trở nên lạc hậu, kéo theo nguy cơ mất việc làm của lao động ở một số ngành nghề.

Nghề không mới nhưng rất cần

Lâu nay, nói đến học nghề, người ta hay nghĩ tới các nghề truyền thống như nghề hàn, cắt gọt kim loại, cấp thoát nước, nghề điện,… Trong khi đó, có những nghề vốn dĩ không mấy xa lạ với nhiều người, nhưng trong hệ thống đào tạo nghề của chúng ta lại đang thiếu vắng.

Dự báo sẽ có khoảng 86% lao động ngành dệt may và giày dép của Việt Nam có nguy cơ thất nghiệp từ sự tác động của những đột phá về công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Dự báo sẽ có khoảng 86% lao động ngành dệt may và giày dép của Việt Nam có nguy cơ thất nghiệp từ sự tác động của những đột phá về công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

 

Một trong những nghề đang thiếu nguồn nhân lực, cả trong nước lẫn xuất khẩu lao động là nghề giúp việc gia đình (GVGĐ). Nghề GVGĐ không quá khó, nhưng đòi hỏi người lao động phải tổng hợp nhiều kỹ năng.

Sử dụng người giúp việc là nhu cầu thiết yếu của nhiều gia đình, nhất là tại các đô thị lớn… Bởi thế, lực lượng lao động này tăng nhanh trong những năm gần đây. Theo ước tính của Bộ LĐTBXH, đến năm 2020, Việt Nam sẽ có khoảng 350 nghìn lao động GVGĐ. Nhu cầu cần GVGĐ gia tăng do dân số già đi, tỷ lệ sinh giảm, tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động, theo đuổi sự nghiệp bên ngoài tăng.

Nhưng nghề GVGĐ hiện vẫn chưa có trong chương trình đào tạo chính thức ở tất cả các cơ sở đào tạo nghề trên cả nước. Một kết quả khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu giới, Gia đình và Phát triển cộng đồng cho thấy, hơn 90% lao động chưa được đào tạo; lao động GVGĐ phần lớn đến từ nông thôn. Điều này đã dẫn tới những tình huống “dở khóc, dở cười” trong quá trình sử dụng lao động giúp việc.

Một người sử dụng lao động giúp việc ở Hà Nội chia sẻ câu chuyện, chị phải thay 4 người giúp việc trong 1 tháng bởi người trẻ quá thì tùy tiện và không chăm chỉ; người lớn tuổi thì chậm chạp, khó tiếp thu, không biết sử dụng những đồ dùng gia dụng hiện đại trong gia đình. Có người làm được việc thì cứ vài tuần lại xin phép về quê, khi đám cưới, lúc đám tang…

Trường nghề đang... lạc hậu ?

Theo ông Đỗ Văn Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Dạy nghề chính quy, Tổng cục Giáo dục Dạy nghề, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), GVGĐ là một nghề chuyên nghiệp, được quy định trong Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 và các quy định khác liên quan. Tuy nhiên, dù đã được công nhận chính thức nhưng đến nay nhiều người lao động vẫn quan niệm GVGĐ là “người ở” mà không biết đến các chính sách an sinh xã hội mà họ được hưởng. Người sử dụng lao động và người GVGĐ cũng thường không ký kết hợp đồng lao động nên khi xảy ra tranh chấp, các cơ quan chức năng thiếu căn cứ để giải quyết.

Không chỉ những nghề “phi chính thức”, chưa qua đào tạo như GVGĐ mà ngay cả những nghề chính thức, được đào tạo ở các cơ sở dạy nghề trên cả nước hiện nay cũng có rất nhiều vấn đề cần quan tâm. Đầu tiên là chất lượng nguồn nhân lực đã qua đào tạo nghề. Đầu năm 2018, Diễn đàn Kinh tế thế giới đã tổ chức khảo sát về chất lượng nguồn nhân lực và kết quả cho thấy: Việt Nam đứng thứ 70/100 quốc gia; có nghĩa, tay nghề lao động của người Việt Nam còn rất thấp.

Ngay cả việc thực hiện Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng đã có rất nhiều hạn chế về chất lượng đào tạo cũng như nội dung đào tạo. Theo số liệu của Bộ LĐTBXH, hiện cả nước có khoảng 3,5 triệu lao động nông thôn được đào tạo nghề theo Đề án 1956. Mặc dù thống kê của các địa phương cho thấy, sau đào tạo nghề có 80% lao động có việc làm mới là chỉ tiêu không phù hợp với thực tế; một số nội dung đào tạo theo yêu cầu của sản xuất nông nghiệp hiện nay như: Sản xuất công nghệ cao, vệ sinh an toàn thực phẩm, sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu không có trong chương trình đào tạo…

Thực tế trên đòi hỏi công tác đào tạo nghề của nước ta cấp thiết phải có sự thay đổi mạnh mẽ. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực. Dự báo, sẽ có nhiều ngành nghề tăng trưởng và một số ngành nghề khác bị suy thoái, gây ra tình trạng thừa lao động. Đây là áp lực buộc các trường nghề phải xem xét và chuyển hướng đào tạo nguồn nhân lực để thích ứng với sự phát triển chung của thế giới.

"VGĐ là một nghề chuyên nghiệp, được quy định trong Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 và các quy định khác liên quan. Tuy nhiên, dù đã được công nhận chính thức nhưng đến nay nhiều người lao động vẫn quan niệm GVGĐ là “người ở” mà không biết đến các chính sách an sinh xã hội mà họ được hưởng”.

Ông Đỗ Văn Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Dạy nghề chính quy, Tổng cục Giáo dục Dạy nghề, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội

KHÁNH THƯ

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hà Nội chốt phương án thi vào lớp 10 với 3 môn

Hà Nội chốt phương án thi vào lớp 10 với 3 môn

Ngày 28/3, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội ban hành Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2024-2025. Theo đó, học sinh Hà Nội tham gia kỳ tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập năm học 2024-2025 sẽ thực hiện 3 bài thi độc lập gồm: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ.
Tin nổi bật trang chủ
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Thời sự - Phương Nghi - 7 giờ trước
Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 7 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 7 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 7 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 7 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 7 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 7 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có Quyết định giao chỉ tiêu giảm nghèo năm 2024 cho các địa phương trong tỉnh.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 8 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 8 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 8 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.