Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Câu then Việt Bắc giữa lòng Hà Nội

PV - 10:33, 04/05/2018

Lần đầu tiên, công chúng Thủ đô Hà Nội và du khách nước ngoài đã được thưởng thức một Chương trình diễn xướng dân gian đặc sắc với chủ đề “Câu then Việt Bắc” tại phố cổ Hà Nội vào một ngày cuối tháng Tư.

Bằng lời hát kết hợp đạo cụ âm nhạc cùng những điệu múa nghi lễ, các nghệ nhân hát then và tốp múa phụ họa đã tạo nên một không gian diễn xướng then thiêng liêng, huyền ảo, tạo ấn tượng đặc biệt đối với công chúng Thủ đô và du khách nước ngoài.

Từ trong cõi thiêng

Biểu diễn trích đoạn hát then “Vun cây, vun hoa” trong nghi lễ cúng cho trẻ nhỏ, Nghệ nhân Ưu tú Nông Thị Lìm (bà Then) ngồi xếp bằng trước một cây hoa bé (tượng trưng cho đứa trẻ) say sưa hát theo nhịp đàn tính. Hai bên là hai người phụ tá cho bà Then. Phía dưới là 4 cô gái (tượng trưng cho 4 nàng tiên) ngồi xếp bằng, người lắc lư, vươn tay ra phía trước múa phụ họa theo lời hát của bà Then với chùm xóc nhạc phát ra những âm thanh vui nhộn.

Một cảnh trong trích đoạn Lẩu then, do Nghệ nhân Nguyễn Văn Thọ (áo đỏ, ngồi giữa) cùng các nhóm diễn xướng then tái hiện. Một cảnh trong trích đoạn Lẩu then, do Nghệ nhân Nguyễn Văn Thọ (áo đỏ, ngồi giữa) cùng các nhóm diễn xướng then tái hiện.

 

Nghi lễ hát then, múa then được nghệ nhân Nông Thị Lìm cùng tốp múa thể hiện qua những trích đoạn, chương khúc khác nhau. Từ ngồi hát, bà Then đứng dậy nhảy múa xung quanh cây hoa, các cô gái nhảy múa theo với những động tác nhún nhảy, chéo chân, tay liên tục xóc nhạc theo lời hát của bà Then và âm thanh đàn tính.

Bài then kết thúc trong tiếng vỗ tay vang dội của khán giả có mặt trong khán phòng. Sau bài then “Vun cây, vun hoa” của Nghệ nhân Nông Thị Lìm, các Nghệ nhân Phạm Duy Quang, Nguyễn Xuân Bách, Nguyễn Văn Thọ, Hoàng Hữu Nam đã mang đến không gian then cổ những tiết mục đặc sắc như: “Sláo vế”, “Vọng én”, “Khỉn khau khắc khau cài”, “Cáp tơ hồng” và những nghi thức gắn với vòng đời người Tày, Nùng…

baodantoc_hat_then1

 

Đan xen trong các tiết mục hát then, còn có lời thuyết trình, trao đổi của một số nhà quản lý, nhà nghiên cứu văn hóa giải thích ý nghĩa từng nghi lễ then để công chúng Thủ đô hiểu thêm về cái hay, cái đẹp và ý nghĩa văn hóa tâm linh của những câu then. Nghệ sĩ Ưu tú Triệu Thủy Tiên, Chủ nhiệm CLB đàn và hát dân ca tỉnh Lạng Sơn cho biết, trong các buổi cúng lễ của gia đình, làng bản như cầu an, giải hạn, mừng nhà mới, chúc thọ người già… không thể thiếu nghi lễ then. Các nghi lễ then đều gắn với những dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mỗi người, từ khi sinh ra cho đến khi về cõi vĩnh hằng.

Còn nhà nghiên cứu Trần Ngọc Lâm nhận xét: Then cuốn hút và có sức sống bền bỉ bởi ngoài vẻ đẹp ca từ, giai điệu, âm thanh còn hội tụ những quyến rũ trong vũ đạo và vẻ đẹp của các đồ thủ công truyền thống ở trang phục, đạo cụ trong nghi lễ… Mỗi yếu tố đều chứa đựng nét tinh hoa, tài khéo léo của đồng bào Tày, Nùng vùng cao Việt Bắc.

Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, cùng những biến động của lịch sử, hát then đã đi vào đời sống và trở thành một hình thức diễn xướng không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào Việt Bắc. Các bài then lời mới thường có nội dung ca ngợi quê hương, đất nước, ca ngợi tình yêu lứa đôi…

Tôn vinh di sản văn hóa truyền thống

“Câu then Việt Bắc” là thành quả sau gần một năm ấp ủ của nhóm Đình làng Việt và các nghệ nhân hát then tại các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên... Tại không gian Trung tâm Giao lưu văn hóa Phố cổ Hà Nội, nhóm Đình làng Việt đã tổ chức rất nhiều sự kiện, các hoạt động bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa từ chiếu chèo, đến trình diễn áo dài nam truyền thống và dịp này là diễn xướng then của đồng bào Tày, Nùng.

baodantoc_hat_then2

 

Chia sẻ với công chúng về lý do tổ chức chương trình “Câu then Việt Bắc” tại Hà Nội, ông Nguyễn Đức Bình, Trưởng nhóm Đình làng Việt, đồng chủ trì tổ chức Chương trình cho biết: “Thông qua chương trình “Câu then Việt Bắc”, nhóm Đình làng Việt muốn giúp công chúng hiểu và thưởng thức những tinh hoa của loại hình nghệ thuật hát then. Đồng thời mong muốn thúc đẩy các thành viên và cộng đồng tham gia bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa của dân tộc, truyền ngọn lửa đam mê với các giá trị di sản văn hóa dân tộc cho các bạn trẻ”.

Không phụ lòng Ban Tổ chức, Chương trình “Câu then Việt Bắc” đã được sự đón nhận rất nồng nhiệt của người dân Thủ đô và đặc biệt là cả các vị khách quốc tế. Bà Sara Valdes Bolano, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Mexico tại Việt Nam chia sẻ: Đây là lần đầu tiên tôi có cơ hội rất tuyệt vời để được xem một Chương trình trình diễn nghệ thuật truyền thống tại sân khấu này. Tôi thực sự xúc động vì đã được nhìn thấy vẻ đẹp của nghệ thuật diễn xướng, phong tục tập quán của các dân tộc trên đất nước Việt Nam qua sự trình diễn của các nghệ nhân từ già đến trẻ trên sân khấu”.

NGỌC ÁNH

 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
20.000 bác sĩ trẻ tham gia Hành trình Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác

20.000 bác sĩ trẻ tham gia Hành trình Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác

Tin tức - Văn Hoa - Hải Đăng - 00:58, 19/05/2024
Ngày 18/5, tại Hà Nội, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam, Trung ương Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam phối hợp công ty TNHH AstraZeneca Việt Nam tổ chức lễ ra quân Hành trình Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng năm 2024, với chủ đề "Thầy thuốc trẻ tình nguyện vì một Việt Nam khỏe mạnh hơn".
Rộn ràng Lễ hội hoa sim biên giới Móng Cái năm 2024

Rộn ràng Lễ hội hoa sim biên giới Móng Cái năm 2024

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 00:55, 19/05/2024
Ngày 18/5, tại xã Hải Sơn, Tp Móng Cái (Quảng Ninh) đã diễn ra khai mạc Lễ hội hoa sim biên giới Móng Cái năm 2024. Lễ hội thu hút đông đảo người dân và khách du lịch tham gia hưởng ứng.
Trung ương giới thiệu ông Tô Lâm để bầu làm Chủ tịch nước, ông Trần Thanh Mẫn bầu làm Chủ tịch Quốc hội

Trung ương giới thiệu ông Tô Lâm để bầu làm Chủ tịch nước, ông Trần Thanh Mẫn bầu làm Chủ tịch Quốc hội

Thời sự - PV - 00:46, 19/05/2024
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chúc mừng việc Trung ương thống nhất rất cao giới thiệu: Đồng chí Tô Lâm, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an để Quốc hội khoá XV bầu giữ chức Chủ tịch nước và đồng chí Trần Thanh Mẫn, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội để Quốc hội khoá XV bầu giữ chức Chủ tịch Quốc hội.
Hội nghị giữa Đảng đoàn Quốc hội và Ban cán sự Đảng Chính phủ về kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khoá XV

Hội nghị giữa Đảng đoàn Quốc hội và Ban cán sự Đảng Chính phủ về kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khoá XV

Thời sự - PV - 00:42, 19/05/2024
Chiều 18/5, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Ban cán sự Đảng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư phụ trách Đảng đoàn Quốc hội, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội đồng chủ trì Hội nghị giữa Đảng đoàn Quốc hội và Ban cán sự Đảng Chính phủ về kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khoá XV.
Bế mạc Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Bế mạc Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Thời sự - PV - 12:44, 18/05/2024
Sau ba ngày (16-18/5) làm việc khẩn trương, nghiêm túc, đầy tinh thần trách nhiệm, Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và bế mạc sáng 18/5.
Tin trong ngày - 17/5/2024

Tin trong ngày - 17/5/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Chủ tịch Hồ Chí Minh - Linh hồn của cách mạng Việt Nam. Tránh bị lừa đảo tham gia chương trình lao động nông nghiệp tại Australia. Cao Bằng phát động cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lần thứ nhất. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Quảng Nam: Bắt quả tang vụ vận chuyển trái phép lô gỗ xá xị hơn 3 tỷ đồng

Quảng Nam: Bắt quả tang vụ vận chuyển trái phép lô gỗ xá xị hơn 3 tỷ đồng

Pháp luật - T.Nhân-H.Trường - 09:21, 18/05/2024
Ngày 17/5, thông tin từ Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an tỉnh Quảng Nam) cho biết đang tiếp tục xác minh, xử lý một vụ vận chuyển lâm sản trái phép có trị giá ước tính hơn 3 tỷ đồng.
Trăn trở về một miền di sản: Gặp những người “níu giữ” di sản (Bài 2)

Trăn trở về một miền di sản: Gặp những người “níu giữ” di sản (Bài 2)

Phóng sự - Thanh Hải - 09:16, 18/05/2024
Trăn trở, đau đáu với những giá trị, bản sắc văn hoá của dân tộc trước nguy cơ mai một, biến mất… những người có trách nhiệm đã đánh cược với thời gian, chỉ để níu giữ di sản cho hậu thế.
Trăn trở về một miền di sản: Nguy cơ biến mất của nhiều di sản (Bài 1)

Trăn trở về một miền di sản: Nguy cơ biến mất của nhiều di sản (Bài 1)

Phóng sự - Thanh Hải - 09:00, 18/05/2024
LTS: Trầm tích văn hóa vùng DTTS không những là đặc trưng của lịch sử văn hóa và con người vùng đất ấy. Mà chính điều đó còn phản chiếu một miền di sản đồ sộ với bề dày ngàn năm. Nhưng, sự khốc liệt của thời gian, xu thế hội nhập đã khiến nhiều di sản không tránh khỏi phai mòn theo tháng năm, thậm chí biến mất trong đời sống.
Hiệu quả Chương trình MTQG 1719 - Nhìn từ Phú Thọ

Hiệu quả Chương trình MTQG 1719 - Nhìn từ Phú Thọ

Chính sách dân tộc - Minh Thu - 08:34, 18/05/2024
Thời gian qua, nguồn lực của Trung ương đã góp phần quan trọng trong việc triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719) trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Hạ tầng cơ sở được đầu tư, xây mới; đời sống kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS có nhiều chuyển biến tích cực.
Cơ hội mới để phát triển du lịch

Cơ hội mới để phát triển du lịch

Du lịch - Minh Nhật - 08:30, 18/05/2024
Ngành du lịch đón nhiều tin vui khi nhiều danh hiệu, giải thưởng thế giới "gọi tên" Việt Nam. Vừa mừng vừa lo, đó là lo làm sao để đưa các danh hiệu, giải thưởng này thành nguồn lực phát triển.