Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ca dao, tục ngữ Tày, Nùng nói về tình cảm gia đình

PV - 11:15, 28/06/2023

Người Tày, Nùng rất coi trọng nghĩa tình. Trong quan hệ gia đình, giữa các thành viên với nhau tình cảm ấy lại càng đề cao. Thông qua những thói quen sinh hoạt hằng ngày, người Tày, Nùng xưa đã đúc kết lại thành kinh nghiệm, bài học để truyền dạy, khuyên răn con cháu.

Trang phục dân tộc Nùng An xã Phúc Sen, Quảng Hòa, Cao Bằng. Ảnh minh họa
Trang phục dân tộc Nùng An xã Phúc Sen, Quảng Hòa, Cao Bằng. Ảnh minh họa

Trong quan hệ anh em ruột thịt, người Tày, Nùng thường có câu: “Pỉ noọng tò điếp vỏ mẻ văng/Pỉ noọng tò dăng cần ké hai” (dịch nghĩa: Anh em thương yêu nhau bố mẹ vui/Anh em lườm nguýt nhau bố mẹ lo). Câu tục ngữ này muốn nói rằng, anh em trong một nhà phải nhường nhịn, bao bọc, đoàn kết, gắn bó thì gia đình mới yên vui, hòa thuận. Không nên lúc nào cũng khó chịu, soi mói, hoạch họe, gây mất đoàn kết, nói những lời không hay, làm những việc không nên để bố mẹ buồn lòng.

Tình cảm anh em, chị em trong một nhà luôn được người Tày, Nùng so sánh là quý hơn cơm gạo. Có thể đói, nghèo nhưng không được từ bỏ anh, chị, em ruột thịt, máu mủ trong nhà. Để nói về tình cảm chị em gái gắn bó khăng khít, người Tày, Nùng có câu: “Van bố quá nựa pết/Siết bố quá pả nà” (dịch nghĩa: Ngon không gì hơn thịt vịt/Yêu thương nhau không ai hơn chị em gái). Dựa trên quan niệm sống của người Tày Nùng, chị em gái trong một nhà lúc nào cũng thương yêu nhau, bởi cùng giới tính và lớn lên bên nhau. 

Sau này, khi đi lấy chồng, chỉ có dịp gặp nhau vào ngày rằm tháng bảy nên tình cảm lại càng khăng khít gắn bó. Tình cảm ấy được ví như vị ngọt của thịt vịt vào ngày rằm tháng bảy, ám chỉ đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Con gái đi lấy chồng rồi vẫn thương yêu nhau nhớ về công lao của cha mẹ.

Nét đẹp trang phục dân tộc Tày.
Nét đẹp trang phục dân tộc Tày.

Để nói lên tình cảm vợ chồng, anh em gắn bó khăng khít, người Tày, Nùng cũng có câu: “Pỉ noọng bặng khen kha đúc nựa/Phua mìa tồng bâư sửa giàng đang” (dịch nghĩa: Anh em như thể tay chân xương thịt/Vợ chồng giống manh áo che thân). 

Dùng lối nói so sánh, câu tục ngữ chỉ ra rằng tình cảm anh em gắn bó ruột thịt như là máu, là một bộ phận trên cơ thể không tách rời được. Sự gắn bó này là khăng khít, bền chặt. Tình cảm vợ chồng cũng giống như vậy, đói no, nóng lạnh phải luôn thủy chung, gắn bó với nhau. Một người bị lạnh thì người còn lại cũng không ấm no, vui vẻ.

Với kho tàng văn hóa đậm đà bản sắc của mình, người Tày, Nùng không chỉ khéo léo trong lối sống mà thông qua tiếng nói, thông qua những bài học đúc kết lại thành ca dao, tục ngữ răn dạy con cháu xây dựng gia đình từ những nền tảng là thói quen sinh hoạt hằng ngày. Con cháu phải luôn hiếu thảo, ngoan ngoãn với bố mẹ. Anh chị em trong nhà phải đoàn kết, gắn bó. Bố mẹ, ông bà phải làm gương để con cháu noi theo là truyền thống tốt đẹp ngày nay vẫn còn được gìn giữ tại nhiều gia đình dân tộc Tày, Nùng.     

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Mãn nhãn màn tranh tài của 64 nài ngựa ở thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bái

Mãn nhãn màn tranh tài của 64 nài ngựa ở thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bái

Giải Đua ngựa Shanrila Mường Lò (thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái) được diễn ra với sự tham gia thi đấu của 64 nài ngựa, đến từ 5 tỉnh: Điện Biên, Lào Cai, Tuyên Quang, Sơn La, Yên Bái. Đây là sự kiện thể thao Kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024) và 138 năm Ngày Quốc tế Lao động (1/5/1886 - 1/5/2024).
Tin nổi bật trang chủ
Nhiều họat động chào mừng Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Nhiều họat động chào mừng Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Chào mừng Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), tại tỉnh Điện Biên và TP. Hà Nội diễn ra nhiều hoạt động ý nghĩa nhằm tuyên truyền sâu rộng trong toàn Đảng bộ, các tầng lớp Nhân dân, lực lượng vũ trang và thế hệ trẻ về ý nghĩa, tầm vóc, giá trị lịch sử vĩ đại của Chiến thắng Điện Biên Phủ.
Xây dựng nông thôn mới ở miền núi Quảng Ninh: Sức bật từ Nghị quyết 06

Xây dựng nông thôn mới ở miền núi Quảng Ninh: Sức bật từ Nghị quyết 06

Công tác Dân tộc - Mỹ Dung - 17:35, 04/05/2024
Cách đây 3 năm, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết 06-NQ/TU, ngày 17/5/2021 về phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng – an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 (Nghị quyết 06). Với nguồn lực được ưu tiên, nhiều cách làm sáng tạo, việc triển khai Nghị quyết 06 đã tạo sức bật cho những địa bàn khó khăn của tỉnh, nhất là trong xây dựng nông thôn mới.
Nắng nóng gay gắt: Ăn uống thế nào để giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm?

Nắng nóng gay gắt: Ăn uống thế nào để giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm?

Sức khỏe - Minh Nhật - 15:17, 04/05/2024
Thời tiết nắng nóng dễ làm thực phẩm ôi thiu, hư hỏng, do đó người dân cần chú ý từ khâu lựa chọn thực phẩm, bảo quản, đến chế biến thức ăn.
Người có uy tín ở xứ Thanh

Người có uy tín ở xứ Thanh

Người có uy tín - Quỳnh Trâm - 14:30, 04/05/2024
Tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, chung tay xây dựng quê hương; tiên phong đi đầu trong các phong trào thi đua để bà con tin tưởng làm theo... là công việc mà những Người có uy tín trong đồng bào DTTS ở Thanh Hóa đã và đang miệt mài thể hiện để xứng đáng với sự tín nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền, sự tin yêu của người dân.
Thủ tướng chỉ đạo 15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới

Thủ tướng chỉ đạo 15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới

Thời sự - PV - 14:00, 04/05/2024
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu, trong tháng 5 và thời gian tới cần tập trung chuẩn bị thật tốt việc phục vụ Hội nghị Trung ương, kỳ họp Quốc hội sắp tới và triển khai 15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong chỉ đạo, điều hành.
Quảng Ngãi: Lan tỏa các mô hình bảo tồn văn hóa truyền thống trong học đường

Quảng Ngãi: Lan tỏa các mô hình bảo tồn văn hóa truyền thống trong học đường

Giáo dục - T.Nhân-H.Trường - 13:18, 04/05/2024
Với mong muốn bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS, các trường học ở miền núi Quảng Ngãi đã mở lớp đào tạo hát múa dân ca, đánh chiêng… trong học đường. Điều này vừa tạo sự thích thú cho học sinh, vừa góp phần gìn giữ văn hoá truyền thống.
Tin trong ngày - 3/5/2024

Tin trong ngày - 3/5/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 3/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Trải nghiệm hành trình “Theo dấu chân Người”. Số người ngộ độc bánh mì tại Đồng Nai tăng lên 469 trường hợp, 5 ca nặng. Nghệ nhân, Người có uy tín Hù Cố Xuân - Niềm tự hào của người Si La. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Mãn nhãn màn tranh tài của 64 nài ngựa ở thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bái

Mãn nhãn màn tranh tài của 64 nài ngựa ở thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bái

Sắc màu 54 - Vũ Mừng - Thanh Nam - 13:12, 04/05/2024
Giải Đua ngựa Shanrila Mường Lò (thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái) được diễn ra với sự tham gia thi đấu của 64 nài ngựa, đến từ 5 tỉnh: Điện Biên, Lào Cai, Tuyên Quang, Sơn La, Yên Bái. Đây là sự kiện thể thao Kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024) và 138 năm Ngày Quốc tế Lao động (1/5/1886 - 1/5/2024).
Gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch nơi rẻo cao Kỳ Sơn

Gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch nơi rẻo cao Kỳ Sơn

Phóng sự - An Yên - 13:04, 04/05/2024
Lên Kỳ Sơn – huyện rẻo cao xứ Nghệ, đã không ít du khách từng cảm thấy mình “lạc lối”. Cũng bởi, nơi ấy không chỉ có “cổng trời” Mường Lống bảng lảng sương bay, tháp cổ Yên Hòa huyền bí, đỉnh Puxailaileng trên dãy Trường Sơn…; mà còn là những lễ hội Pu nhạ thầu, chọi bò, hoa mận, chợ phiên… thấp thoáng sau những cánh rừng pơ mu, sa mu tuyệt đẹp. Càng cuốn hút và hấp dẫn hơn khi đó là bản sắc văn hóa độc đáo lâu đời của cộng đồng các DTTS Mông, Thái, Khơ mú nơi đây.
Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024): Tự hào Chiến sỹ Điện Biên

Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024): Tự hào Chiến sỹ Điện Biên

Thời sự - Minh Thu - 13:02, 04/05/2024
Cách đây vừa tròn 70 năm, bộ đội ta đã nổ những phát súng đầu tiên mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ, tiến công tập đoàn cứ điểm mạnh nhất của thực dân Pháp. Trải qua “Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt, máu trộn bùn non”, bộ đội Việt Nam anh hùng đã vượt lên bao mưa bom, bão đạn và cắm lá cờ Quyết chiến, Quyết thắng trên nóc hầm Đờ Cát.
Báo động nguy cơ ngộ độc từ thực phẩm

Báo động nguy cơ ngộ độc từ thực phẩm

Xã hội - Minh Nhật - 12:59, 04/05/2024
Hàng loạt vụ ngộ độc thực phẩm, thậm chí có trường hợp tử vong tại Nha Trang (Khánh Hòa), TP.HCM, Đồng Nai thời gian qua chính là hồi chuông cảnh tỉnh cho tất cả mọi người. Chúng ta không thể coi nhẹ vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, nếu không muốn phải trả giá, thậm chí bằng cả tính mạng.
Kon Tum: Khai mạc Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc huyện Đăk Glei

Kon Tum: Khai mạc Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc huyện Đăk Glei

Sắc màu 54 - Ngọc Chí - 11:49, 04/05/2024
Hướng tới chào mừng kỷ niệm 50 năm chiến thắng Đăk Pék (16/5/1974 - 16/5/2024), sáng 3/5, UBND huyện Đăk Glei (Kon Tum) tổ chức Khai mạc Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc năm 2024.