Khu TĐC chỉ để vật liệu, rác thải
Nhằm TĐC cho những hộ dân tại xã Cát Hải (Phù Cát) bị thu hồi đất, năm 2010, tỉnh Bình Định đầu tư xây dựng 2 khu TĐC trên địa bàn xã Cát Tiến (huyện Phù Cát) với tổng diện tích 24ha. Theo đó, khu TĐC tọa lạc tại thôn Phương Phi có diện tích 10ha và khu TĐC Phú Hậu có diện tích 14ha.
Tuy nhiên gần 10 năm qua, các khu TĐC này vẫn gần như chỉ có lác đác vài người sinh sống. Có mặt tại khu vực này, phóng viên quan sát, hiện mới chỉ có khoảng 10 hộ xây dựng nhà ở tại 2 khu TĐC. Phần diện tích còn lại, được người dân tận dụng tập kết cát, nguyên vật liệu xây dựng. Không những vậy, người dân sống quanh khu TĐC còn lén lút mang các loại rác thải sinh hoạt, xác súc vật chết... đổ vào.
Do rất ít người ở nên cơ sở hạ tầng các khu TĐC xã Cát Tiến bị xuống cấp trầm trọng. Nhiều xe chở vật liệu xây dựng ra vào hằng ngày nên mặt đường bê tông được xây dựng trước đây giờ chỉ còn trơ đất cát, lỗ chỗ ổ gà, ổ voi. Hệ thống điện chiếu sáng, nước sạch, đường ống nước thải... bị bỏ hoang lâu ngày cũng bắt đầu rò rỉ. Chưa hết, các hố ga thuộc hệ thống thu gom, thoát nước thải cũng bị hư hỏng, bể nát.
Bà Nguyễn Thị Thanh, trú thôn Phú Hậu chia sẻ: Cả chục năm nay, tôi có thấy ai vào đây xây nhà đâu. Thay vào đó, mỗi ngày, tôi thấy hàng chục xe tải ra vào tấp nập, bụi bay mù mịt gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân sống trong khu vực và mất an toàn giao thông. “Trước kia, khu này là ruộng đồng phì nhiêu, người dân địa phương canh tác, sản xuất cho năng suất cao. Nhà nước thu hồi đất để làm dự án khiến người dân mất đất sản xuất; việc thu hồi đất rồi bỏ trống nhiều năm là quá lãng phí”, bà Thanh tỏ vẻ tiếc nuối.
Không chỉ có 2 khu TĐC trên rơi vào cảnh vắng vẻ mà tại huyện Phù Cát còn có khu TĐC Hòa Hội ở xã Cát Hanh cũng đang trong tình trạng tương tự. Khu TĐC này được xây dựng để phục vụ nhu cầu định cư của người dân bị ảnh hưởng bởi Dự án Khu công nghiệp Hòa Hội. Thế nhưng hiện nay mới chỉ lưa thưa vài hộ vào xây dựng nhà ở. Quỹ đất rộng hàng ngàn mét vuông được người dân địa phương làm nơi chăn thả gia súc. Một người dân sống gần khu TĐC Hòa Hội chia sẻ: Nhiều người thì không có đất dựng nhà, còn ở đây thì đất đai bạt ngàn, điện nước đầy đủ vậy mà không ai đến ở.
Thiếu đồng bộ
Chia sẻ về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Tâm, Phó Chủ tịch UBND xã Cát Tiến cho biết, việc Nhà nước thu hồi đất sản xuất nông nghiệp để xây dựng các khu TĐC phục vụ việc phát triển kinh tế-xã hội là cần thiết. Thế nhưng, qua nhiều năm chưa đưa vào khai thác, sử dụng là lãng phí.
Tại các đợt tiếp xúc cử tri, người dân địa phương thường nhắc đi nhắc lại câu hỏi “bao giờ các khu TĐC mới được định cư”. Qua tìm hiểu được biết, sở dĩ các khu TĐC rơi vào tình trạng “vườn không, nhà trống” là bởi người dân không mặn mà trong việc chuyển tới ở. Đặc biệt, 2 khu TĐC tại xã Cát Tiến phục vụ định cư cho người dân xã Cát Hải bị ảnh hưởng bởi Dự án Khu du lịch - khách sạn nghỉ dưỡng Vĩnh Hội. Nhưng đến nay, dự án Vĩnh Hội chưa triển khai nên những hộ dân bị ảnh hưởng tiếp tục ở lại địa phương. “Không chỉ lãng phí đất, nhiều người dân lợi dụng 2 khu TĐC còn trống nên lén lút mang các loại rác thải vứt khắp nơi, khiến địa phương khó khăn trong việc xử lý, dọn dẹp rác. Địa phương mong các ngành chức năng của tỉnh sớm có phương án sử dụng hiệu quả các khu TĐC”, bà Tâm chia sẻ thêm.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên nhân chính khiến các khu TĐC còn trống, một phần là do các dự án triển khai chậm nên người dân trong vùng bị giải tỏa vẫn chưa đi. Nguyên nhân nữa là các khu TĐC thường xa nơi ở cũ, không thuận lợi cho công việc của người dân. “Nhà nước mới tính tới phương án bảo đảm người dân có chỗ ở, chứ chưa hỗ trợ chuyển đổi việc làm khi đến nơi ở mới nên người dân còn e ngại”, ông Nguyễn Văn Năng, một người dân ở xã Cát Tiến cho hay.
Có thể thấy, việc các khu TĐC được đầu tư xây dựng với số tiền lớn nhưng chưa sử dụng đúng mục đích là rất lãng phí. Bao giờ người dân định cư tại các khu TĐC là câu hỏi đang đặt ra mà ngành chức năng từ huyện đến tỉnh Bình Định cần trả lời dư luận thời gian tới.
Trước kia, khu này là ruộng đồng phì nhiêu, người dân địa phương canh tác, sản xuất cho năng suất cao. Nhà nước thu hồi đất để làm dự án khiến người dân mất đất sản xuất; việc thu hồi đất rồi bỏ trống nhiều năm là quá lãng phí”.
Bà Nguyễn Thị Thanh, trú thôn Phú Hậu
LÊ PHƯƠNG