Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thức dậy tiếng khèn Mông

PV - 10:12, 04/06/2019

Đồng bào dân tộc Mông ở Bắc Kạn hiện vẫn giữ nhiều giá trị đặc sắc văn hóa khá nguyên sơ, đặc biệt là nghệ thuật múa khèn và chế tác khèn Mông. Năm 2015, nghệ thuật múa khèn của người Mông tỉnh Bắc Kạn đã vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nghệ nhân khèn Mông ở Bản Nghè, xã Cổ Linh, huyện Bác Nặm(Bắc Kạn) miệt mài truyền dạy những điệu khèn truyền thống cho con cháu. Ảnh TL Nghệ nhân khèn Mông ở Bản Nghè, xã Cổ Linh, huyện Bác Nặm(Bắc Kạn) miệt mài truyền dạy những điệu khèn truyền thống cho con cháu. Ảnh TL

Nếu như trước đây, khèn Mông được sử dụng khá phổ biến trong những dịp lễ hội, đám táng thì hiện nay chỉ còn lẻ tẻ một vài thôn, bản còn thực hành múa khèn. Múa khèn chỉ xuất hiện trong các chương trình biểu diễn văn hóa, văn nghệ. Việc duy trì thực hành múa khèn cũng như chế tác khèn tại các địa bàn cư trú của đồng bào Mông ở Bắc Kạn đang có dấu hiệu phai lạt do nhiều yếu tố tác động như kinh tế thị trường, hội nhập văn hóa…

khèn Mông Câu lạc bộ khèn Mông tại Pác Nặm biểu diễn trong Lễ hội Mù Là Xuân Kỷ Hợi 2019.

Anh Phạm Văn Hanh, chủ hộ kinh doanh du lịch tại thôn Đồng Luông, xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới cho biết, khi xây dựng và kinh doanh vườn hoa thung lũng suối hoa, chúng tôi có lợi thế là ở ngay trên khu vực cư trú của đồng bào Mông nên rất muốn phát triển du lịch gắn với văn hóa bản địa. Tuy nhiên hiện nay, văn hóa của đồng bào Mông ở xã Quảng Chu đã không còn đặc sắc như trước, nhất là những di sản văn hóa du khách mong muốn được thưởng thức như dân ca, dân vũ, nhạc cụ dân tộc, khèn Mông… đã không còn phổ biến. Nếu xây dựng được những nhóm, những câu lạc bộ (CLB) phục vụ du khách, chắc chắn sẽ thu hút được lượng khách đáng kể. Tuy nhiên việc này rất khó thực hiện, vì đồng bào Mông ở Đồng Luông hiện không còn chơi nhạc cụ này. Chúng tôi cũng có thể dựng mô hình khèn Mông ở tại vườn hoa để du khách có thể cảm nhận và ghi hình lưu niệm khi đến vườn.

Anh Lý Hồng Quân huyện Pác Nặm, người được mệnh danh “thánh Khèn” đã có nhiều năm lặn lội khắp các lễ hội để đem nghệ thuật múa khèn Mông đến với công chúng. Anh cho biết, không có cách nào khác tốt hơn ngoài việc cố gắng hết mình để được tham gia biểu diễn trên mọi sân khấu, mọi nơi để mọi người thấy tầm quan trọng và sự độc đáo của văn hóa tộc người mình. Từ đó tập hợp truyền dạy, để nghệ thuật múa khèn trở lại với đời sống văn hóa tại địa phương.

Theo anh Quân, việc làm cho nghệ thuật múa khèn trở lại trong đời sống văn hóa của đồng bào Mông tại địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Thực tế tại huyện Pác Nặm quê anh hay Ba Bể cũng đã xây dựng được những CLB khèn Mông. Tuy nhiên, người đam mê thì ít mà lớp trẻ còn mải lo kiếm tiền, nên việc tập trung số lượng người để truyền dạy không hề đơn giản.

“Người trẻ bây giờ phần lớn đi làm công nhân cho các công ty, chỉ còn các ông, các bà trông nhà cửa, ruộng vườn mà thôi. Như CLB khèn Mông thôn Bản Nghè, Cô Linh hiện nay các thành viên đi làm công nhân hết cả rồi, đi làm ít nhất cũng có thu nhập 5 triệu đồng/tháng nên khó giữ chân họ lắm”, anh Quân thở dài.

Mỗi năm, Lễ hội Mù Là (huyện Pác Nặm) thu hút hàng ngàn người dân và du khách tham gia, trải nghiệm văn hóa dân tộc Mông. Ảnh TL Mỗi năm, Lễ hội Mù Là (huyện Pác Nặm) thu hút hàng ngàn người dân
và du khách tham gia, trải nghiệm văn hóa dân tộc Mông. Ảnh TL

Trao đổi với chúng tôi, ông Hà Văn Trường, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn cho biết, để đánh giá thực trạng việc duy trì thực hành di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Mông nói chung, múa khèn nói riêng từ năm 2011, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai Kế hoạch kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Mông trên địa bàn toàn tỉnh Bắc Kạn. Trong đó, tiến hành thống kê các địa điểm có di sản văn hóa phi vật thể về múa khèn, tri thức chế tác khèn Mông. Đồng thời, xác định mức độ thực hành di sản múa khèn tại các địa phương, báo cáo đánh giá về kết quả kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể múa khèn của dân tộc Mông. Đây là cơ sở quan trọng để Sở xây dựng kế hoạch, chương trình bảo tồn, phát huy giá trị di sản.

Xác định được tầm quan trọng của văn hóa khèn Mông, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn đã và đang tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch nhằm gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa độc đáo này.

Bên cạnh đó, Sở cũng phối hợp với các địa phương mở lớp truyền dạy múa khèn cho học viên là con em dân tộc Mông; tổ chức các chương trình sự kiện văn hóa tại địa phương, tham gia các chương trình, hội diễn cấp khu vực, toàn quốc nhằm tăng cường giới thiệu về di sản khèn Mông; chỉ đạo các địa phương thường xuyên quan tâm, động viên, khuyến khích nghệ nhân tích cực truyền dạy múa khèn và tri thức chế tác khèn Mông cho các thế thế trẻ.

Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền về giá trị văn hóa truyền thống của di sản khèn Mông nhằm nâng cao nhận thức của đồng bào về giá trị văn hóa của dân tộc, nâng cao lòng từ hào dân tộc, từ đó tích cực gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc mình.

HOÀNG CHIẾN THẮNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Tin nổi bật trang chủ
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 11 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 11 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 11 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 11 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 11 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 11 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 12 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 12 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 12 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.
Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Pháp luật - Văn Long - Minh Triết - 12 giờ trước
Sáng 28/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị tổng kết Chuyên án ST1223. Đại tá Trịnh Kim Khâm - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh dự, chỉ đạo hội nghị; Đại tá Bùi Văn Bình - Phó chỉ huy trưởng Nghiệp vụ BĐBP tỉnh chủ trì hội nghị.