Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rượu ghè trong đời sống đồng bào Tây Nguyên

THÙY DUNG - LÊ HƯỜNG - 15:22, 14/10/2019

Từ bao đời nay, rượu ghè gắn liền với đời sống của đồng bào DTTS Tây Nguyên. Có mặt trong các ngày lễ quan trọng, trong mỗi gia đình, rượu ghè là sợi dây liên kết tình cảm giữa con người với con người và là thức uống tâm tình không thể thiếu.

Những ngày mưa gió không đi làm, ông Bik tranh thủ thời gian rửa ghè để chuẩn bị làm rượu mới.
Những ngày mưa gió không đi làm, ông Bik tranh thủ thời gian rửa ghè để chuẩn bị làm rượu mới.

Theo quan niệm của đồng bào xưa, khi người con gái lớn lên thì người mẹ sẽ truyền dạy cho công thức nấu rượu ghè để phục vụ cho gia đình và những ngày lễ lớn của làng. Đồng bào không biết nghề nấu rượu ra đời từ bao giờ, chỉ biết khi họ lớn lên trên nếp nhà sàn, đã thấy cha ngồi nhâm nhi hút ché rượu ghè, còn mẹ thì lên rừng lấy cây về làm men nấu rượu.

Chúng tôi tìm về làng Kon Jơ Ri, xã Đăk Rơ Wa, TP. Kon Tum (Kon Tum). Đây là làng của người Ba Na di cư từ Đăk Blà đến vùng đất Đăk Rơ Wa lập nghiệp. Hiện làng có 172 hộ dân, chủ yếu là người Ba Na. Hầu hết những phụ nữ của làng đều biết cách nấu rượu ghè để phục vụ đời sống và những ngày lễ hội của làng. 

Theo chỉ dẫn, chúng tôi tìm tới nhà bà Y Maih, một trong những người nấu rượu ghè ngon nhất làng Kon Jơ Ri. Theo bà Y Maih, điều tiên quyết trong việc nấu rượu là phải sạch. Rượu được nấu từ nhiều loại hạt khác nhau, như gào, gạo, hạt bo bo, hạt kê, bắp, mì… Đặc biệt, men ủ rượu ghè được làm từ vỏ cây rừng. 

“Thời xưa, khi còn rẫy, chúng tôi thường lên rẫy lấy vỏ cây Hiam về làm men. Rượu được nấu từ nhiều nguyên liệu, nhưng ngon nhất phải nấu từ gào hoặc nếp than. Rượu làm từ những nguyên liệu này có thể để được cả năm. Ngoài ra, rượu ngon hay không cũng phải tùy thuộc vào đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ”, bà Y Maih cho biết.

Ông Bik ở làng Chuet 2, phường Thắng Lợi, TP. Pleiku (Gia Lai) được đánh giá là người nấu rượu ghè ngon nhất làng. Người dân tin tưởng mua về dùng vì ông vẫn còn ủ rượu bằng loại men truyền thống xưa.

Ông Bik cho biết: Rượu ghè rất quan trọng trong đời sống tinh thần của đồng bào Jrai, không thể thiếu trong những ngày cúng Yàng, lễ báo hiếu cha mẹ hay những ngày hội họp của làng. Rượu ghè là sợi dây liên kết của con người với thần linh, con người với con người, là sự minh chứng cho sự đoàn kết của buôn làng. “Rượu biến người không biết nói trở thành biết nói. Rượu kéo người ta lại. Rượu giúp tháo gỡ sợi dây mâu thuẫn, giúp người ta biết yêu thương, đùm bọc và che chở cho nhau”, ông Bik hào hứng kể.

Trong lễ cúng báo hiếu, người con sẽ cúng tạ ơn cha mẹ, đút cho mẹ ăn, đồng thời mời cha mẹ uống rượu. Rượu ghè lúc này có vai trò thể hiện tình cảm linh thiêng, sự biết ơn sâu sắc của con cái dành cho cha mẹ lúc tuổi cao sức yếu. 

Ngoài ra, trong các dịp lễ quan trọng của làng, như cúng giọt nước, cúng lễ Pơ Thi, cúng xin Yàng cho khỏi bệnh, thì rượu ghè sẽ được thầy cúng làm phép, biến thành thứ rượu linh thiêng để cúng lên đấng bề trên. 

Già Ăk, Người có uy tín nắm rõ các bài cúng, các nét văn hóa truyền thống của làng Chuet 2 bao đời nay cho biết: Không chỉ làng Kon Rơ Ri, làng Chuet 2, mà còn rất nhiều làng đồng bào DTTS khác trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên vẫn còn giữ được nét văn hóa rượu ghè trong nếp nhà sàn để giữ gìn được nét đẹp của cộng đồng dân tộc.  

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Tin nổi bật trang chủ
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 15 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 15 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 15 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 15 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 15 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 15 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 16 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 16 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 16 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.
Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Pháp luật - Văn Long - Minh Triết - 16 giờ trước
Sáng 28/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị tổng kết Chuyên án ST1223. Đại tá Trịnh Kim Khâm - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh dự, chỉ đạo hội nghị; Đại tá Bùi Văn Bình - Phó chỉ huy trưởng Nghiệp vụ BĐBP tỉnh chủ trì hội nghị.