Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Mai này, nhà trình tường có còn không?

TRỌNG BẢO - 09:47, 14/10/2019

Lâu nay, các xã Y Tý, Trịnh Tường… huyện Bát Xát (Lào Cai) được xem là điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước khi đến với Lào Cai. Đến đây, du khách được khám phá những nét độc đáo trong văn hóa của đồng bào Hà Nhì, đặc biệt là những ngôi nhà trình tường - bản sắc riêng của đồng bào nơi đây. Tuy nhiên, những ngôi nhà này đang dần bị thay thế bởi những ngôi nhà xây bê tông.

Một ngôi nhà trình tường của người Hà Nhì ở Bát Xát.
Một ngôi nhà trình tường của người Hà Nhì ở Bát Xát.

Từ xa xưa, người Hà Nhì thường sống trên những đỉnh núi cao, quanh năm mây phủ, gió lộng, khí hậu lạnh giá. Cũng bởi sinh sống ở vùng có nền nhiệt độ thấp, nên bao đời nay, đồng bào đã chọn cho mình những ngôi nhà trình tường “mát vào mùa Hè, ấm áp vào mùa Đông” để sinh sống. Và những ngôi nhà trình tường đã trở thành một phần không thể thiếu trong nét văn hóa đặc sắc của người Hà Nhì.

Hiện nay, ngoài người Hà Nhì, đồng bào Mông và một số dân tộc khác cũng sử dụng loại nhà có kiến trúc như vậy. Tuy nhiên, nhà trình tường của người Hà Nhì có nét độc đáo riêng về kiến trúc: Nhà hình vuông, vách đất dày 40 - 50cm, chân tường kè đá rất đẹp; 4 mái khép kín, cửa chính và cửa sổ đều nhỏ để tránh sương gió lùa, mưa tuyết. 

 Ấn tượng nhất là mái nhà lợp bằng cỏ dày qua nhiều năm tháng rêu phủ xanh rì trông hoang sơ, cổ kính. Nhìn từ xa, những ngôi nhà như những cây nấm mọc giữa bao la bát ngát của đại ngàn.

Anh Vũ Thanh Quang, du khách đến từ Hà Nội lần đầu tiên đến với Y Tý rất ấn tượng với những ngôi nhà trình tường độc đáo này. Anh Quang cho biết, đã đi nhiều nơi, đến nhiều vùng đồng bào DTTS, nhưng khi đến với Y Tý anh thật sự bất ngờ với vẻ đẹp những ngôi nhà trình tường.

Độc đáo là vậy, nhưng hiện nay, khi đến với các bản của người Hà Nhì không khó để thấy những ngôi nhà xây với gạch, ngói và xi măng… đang dần thay thế những ngôi nhà trình tường. Có bản, những ngôi nhà lợp tôn, ngói, nhà xây chiếm đa số, như thôn Lao Chải có 66 hộ người Hà Nhì sinh sống, nhưng đến nay chỉ còn 4 ngôi nhà lợp mái cỏ truyền thống…

Nếu không có kế hoạch bảo tồn, gìn giữ, những ngôi nhà trình tường mái lợp cỏ của người Hà Nhì sẽ chỉ còn trong ký ức.
Nếu không có kế hoạch bảo tồn, gìn giữ, những ngôi nhà trình tường mái lợp cỏ của người Hà Nhì sẽ chỉ còn trong ký ức.

Sống trong ngôi nhà trình tường đã qua bao mùa nương rẫy, già làng Ly Hờ Suy ở thôn Choản Thèn, xã Y Tý cho biết: Cả thôn có 57 hộ là người Hà Nhì sinh sống. Từ năm 2016 trở về trước, thôn chỉ có nhà trình tường, nhưng từ 2017 đến nay, xuất hiện thêm nhiều nhà xây, lợp ngói. Một số nhà thay tường đất bằng tường gạch ba vanh, gạch đỏ, một số nhà bỏ hẳn kiến trúc nhà trình tường.

“Buồn lắm, thỉnh thoảng lại có nhà trong thôn xây nhà mới bằng xi măng, bằng gạch chứ không còn làm nhà theo kiểu truyền thống nữa. Thấy nhiều người trẻ không muốn làm nhà trình tường nữa cũng chỉ biết khuyên bảo thôi, nhưng họ đều bảo làm nhà xây cho tiện, không mất nhiều công… Cứ thế này không biết vài năm nữa có ai còn muốn làm nhà trình tường nữa không”, già Suy chia sẻ.

Rõ ràng, với việc xây dựng những ngôi nhà mới khang trang ở các bản Hà Nhì đã minh chứng cho sự phát triển của đồng bào nơi đây. Việc này thể hiện cuộc sống của đồng bào đã và đang từng bước được cải thiện, cái đói, cái nghèo từng bước được đẩy lùi, nhưng cũng cảnh báo nguy cơ mai một những bản sắc văn hóa độc đáo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 14 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 14 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 14 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 14 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 14 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 14 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 14 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 14 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 15 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 15 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.