Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chữa bệnh vô sinh cho cây thủy tùng

PV - 18:05, 21/05/2019

Thủy tùng là loài cây cổ xưa nhất thế giới. Ở Việt Nam hiện chỉ còn 162 cây tại tỉnh Đăk Lăk. Tuy nhiên, mấy chục năm qua, loài cây này lại mất khả năng sinh sản. Hàng nghìn nhà khoa học trong và ngoài nước đã vào cuộc nghiên cứu để tái sinh thủy tùng. Mới đây, một tín hiệu vui đối với các nhà khoa học, khi kết quả bước đầu cây ghép trên gốc cây bụt mọc và ghép rễ thở của thủy tùng đang phát triển tốt.

Gian nan bảo tồn

Thủy tùng còn gọi là thông nước, thuộc loài đặc hữu rất hiếm mà cả sách đỏ thế giới và cả Việt Nam đặt vào tình trạng nguy cấp, được bảo vệ nghiêm ngặt. Các chuyên gia sinh học quốc tế cho rằng, cây thủy tùng được xem như loài hoá thạch sống xuất hiện cách đây hàng triệu năm. Trên thế giới, thủy tùng chỉ mọc rải rác ở Trung Quốc, Lào và nhiều nhất tại Việt Nam.

Hiện nay, chỉ có Việt Nam là có 2 quần thể thủy tùng tự nhiên, tại huyện Krông Năng và huyện Ea H’leo tỉnh Đăk Lăk. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 32/2006/NĐCP xếp Thủy tùng vào nhóm IA: Nghiêm cấm khai thác và sử dụng với mục đích thương mại. Quỹ Quốc tế bảo tồn thiên nhiên (WWF) đã công bố thủy tùng là một trong những loài cây đang ở cấp độ “rất nguy cấp”.

Thủy tùng ghép trên cây bụt mọc phát triển tốt. Cây thủy tùng ghép trên cây bụt mọc phát triển tốt.

Trạm Trấp Ksơr thuộc địa phận huyện Krông Năng quản lý bảo vệ 21 cây thủy tùng nguyên thủy, trong đó có 3 cây nằm ở vùng đệm nơi rẫy của người dân. Việc bảo vệ những cây nằm ở vùng đệm này được Ban Quản lý Khu Bảo tồn loài-sinh cảnh thông nước (BQL KBT) khoán cho hộ dân có thủy tùng nằm trên đất sản xuất.

Dẫn chúng tôi đi một vòng quanh quần thể thủy tùng Trấp Ksơr giữa trưa nắng, những cây thủy tùng nguyên thủy vươn cao vút, trội hơn hẳn hàng trăm cây cổ thụ trong khu rừng. Anh Trịnh Duy Hải, Phó Trạm trưởng Trạm Trấp Ksơr, (BQL KBT) giới thiệu cho chúng tôi từng cây thủy tùng mà anh và đồng nghiệp đang ngày đêm canh giữ. Anh Hải cho biết: “Chúng tôi chia ca trực 24/24 canh gác rừng thủy tùng nguyên thủy và chăm sóc những cây thủy tùng non được các dự án nghiên cứu bảo tồn zen thủy tùng trồng thử nghiệm. Tín hiệu đáng mừng là các cây con ghép dễ thở và ghép trên cây bụt mọc đều đang phát triển tốt”.

Năm 2010, hai quần thể thủy tùng gồm Trấp Ksơr và Ea Ral còn 300 cây. Năm 2012, số lượng cây thủy tùng đã bị giảm đi 1 nửa. UBND tỉnh Đăk Lăk thành lập Ban Quản lý Khu Bảo tồn loài-sinh cảnh thủy tùng, từ đó đến nay, rừng thủy tùng được bảo vệ nghiêm ngặt chưa mất cây nào. Hiện nay, ở Đăk Lăk còn 162 cây thủy tùng gồm quần thể Ea Ral thuộc huyện Ea H’leo 140 cây, quần thể Trấp Ksơr thuộc huyện Krông Năng 21 cây do BQL KBT quản lý bảo vệ và 1 cây đứng chân trên đất nông nghiệp thuộc thị xã Buôn Hồ. Trong đó, cây cao tuổi nhất đến 700 tuổi, thấp nhất hơn 30 tuổi.

Tuy nhiên, đã hơn 30 năm nay thủy tùng không còn tái sinh tự nhiên nữa. Cây vẫn ra hoa kết quả và có hạt, nhưng không thể thụ phấn nên tất cả hạt đều lép mất khả năng nảy mầm, thủy tùng rơi vào trạng thái “vô sinh”.

Chữa bệnh vô sinh

Thủy tùng là loài cổ thực vật, theo thời gian môi trường sống thay đổi thì cây bị thoái hóa. Những năm qua, hàng nghìn nhà khoa học trên khắp thế giới đã tập trung nghiên cứu, tìm cách nhân giống những loài cây quý có nguy cơ tuyệt chủng, trong đó có thủy tùng, nhưng chưa đề tài nhân giống thủy tùng nào thành công.

Năm 2011, kỹ sư lâm nghiệp Trần Vinh, Phó viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên thử nghiệm phương pháp ghép chồi thủy tùng trên cây bụt mọc và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ với đề tài “Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, sinh thái và nhân giống làm cơ sở bảo tồn loài thủy tùng tại Việt Nam”. Những cây thủy tùng ghép bụt mọc được trồng thử nghiệm ở cả hai quần thể thủy tùng nguyên bản và một số nơi khác trên địa bàn tỉnh Đăk Lăk.

Ông Nguyễn Văn Khương, Trạm trưởng Trạm Trấp Ksơr, BQL KBT cho biết: Hiện tại, BQL KBT đang trồng thử nghiệm có 3 mô hình tái sinh thủy tùng gồm: Thủy tùng ghép trên gốc bụt mọc của Tiến sĩ Trần Vinh. Năm 2014, trồng thử nghiệm tại trạm 130 cây, nay còn 60 cây phát triển tốt, cao khoảng 3m, đường kính 10cm; Viện Nông nghiệp nhiệt đới Gia Lai cũng thử nghiệm cấy mô trồng 70 cây nay còn chục cây nhưng sinh trưởng kém. Mô hình ghép rễ thở của BQL KBT cũng được thực hiện thử nghiệm, cây sinh trưởng phát triển tốt. Trồng năm 2015 nay cây đã cao 4m, đường kính 12cm.

“Tuy chưa biết chất lượng gỗ của thủy tùng ghép trên cây bụt mọc có như thủy tùng nguyên gốc hay không, cũng như còn phải theo dõi thêm những cây ghép trên rễ thở sẽ thế nào nếu cây mẹ già hoặc trưởng thành... nhưng trước mắt, những cây thủy tùng nhân giống bằng các phương pháp này đang phát triển rất tốt. Đó cũng là tín hiệu vui trong công tác bảo tồn loài cây quý này”, ông Nguyễn Văn Khương cho hay.

LÊ HƯỜNG

 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ngày nước Thế giới 22/3/2024: Nước cho hòa bình

Ngày nước Thế giới 22/3/2024: Nước cho hòa bình

Ngày Nước thế giới 22/3/2024 được Liên hợp quốc phát động với chủ đề “Leveraging water for peace” - “Nước cho hòa bình”, tập trung vào vai trò quan trọng của tài nguyên nước đối với sự ổn định và thịnh vượng của thế giới.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 15 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 15 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 15 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 15 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 15 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 15 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 15 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 15 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 16 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 16 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.